Ontstoken amandelen

De neusamandelen (adenoïden) zijn groepjes lymfeweefsel die in het dak van de neus-keelholte liggen. Het is eigenlijk maar één amandel, hoewel meestal van amandelen wordt gesproken. In tegenstelling tot de keelamandelen kunnen de neusamandelen alleen met speciale instrumenten zichtbaar worden gemaakt.

De neusamandelen filteren bacteriën en virussen uit de lucht die we inademen. Neusamandelen maken deel uit van het afweersysteem. Wanneer de neusamandelen zodanig opzwellen dat de doorgang van de neus naar de keel en longen wordt geblokkeerd, ontstaan er klachten.

Bent u huisarts of praktijkmanger?

Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen? 

In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.

Download het whitepaper

Oorzaken

Bij ontstoken amandelen (adenoïditis) is er een infectie van de neusamandel. Meestal is een virus de oorzaak, soms een bacterie. In dit laatste geval houden de klachten als keelpijn en koorts langer dan 3 dagen aan.

Door terugkerende infecties kan de neusamandel zodanig opzwellen dat de luchtwegen geblokkeerd raken. Hierdoor ontstaan vaak ademhalingsmoeilijkheden.

Bij kinderen komen ontstoken amandelen veel voor. De kans op vergroting van de neusamandel is het grootst tussen het vierde en het tiende levensjaar. In de puberteit krimpen de neusamandelen meestal.

Symptomen ontstoken amandelen

Mensen met ontstoken amandelen hebben keelpijn en koorts. Ze ademen het grootste deel van de tijd door de neus, hebben een hoorbare ademhaling, snurken en spreken nasaal.

Kinderen ademen meestal met open mond. Als de adenoïditis lang aanhoudt, ontstaat schade aan de tanden. Deze kinderen hebben ook vaak oorontstekingen. Dit komt waarschijnlijk doordat de verbinding tussen de neus en het oor (de buis van Eustachius) wordt geblokkeerd.

Diagnose

De diagnose wordt voornamelijk gesteld op basis van de symptomen en een lichamelijk onderzoek. Een röntgenfoto kan de diagnose bevestigen.

In uitzonderingsgevallen wordt een uitstrijkje van de neusamandel gemaakt en op kweek gezet. Als daarin bacteriën aanwezig zijn, is er sprake van een bacteriële ontsteking. Aan de hand van een bacteriekweek kan ook worden vastgesteld voor welke antibiotica de bacteriën gevoelig zijn. Zo kan ervoor worden gezorgd dat de juiste antibiotica worden voorgeschreven. Met andere onderzoeken kan deze diagnose worden ondersteund. Denk daarbij aan een bloedonderzoek.

Behandeling ontstoken amandelen

De twee belangrijkste redenen voor het verwijderen van de neusamandel zijn:

• Terugkerende infectie ondanks behandeling met antibiotica.
• Ademhalingsmoeilijkheden door opgezette amandelen.

Deze operatie is eenvoudig uit te voeren. Kinderen genezen er relatief snel van, terwijl volwassenen na de ingreep meestal een dag in het ziekenhuis moeten blijven. Dat komt omdat bij hen de kans op een nabloeding groter is.

Meer informatie

Website van Nederlandse kno-artsen
http://www.kno.nl/index.php/patienten-informatie/keel/amandelen-kinderen/.