Afscheiding uit de tepel
De borst is opgebouwd uit klierweefsel en vetweefsel. In dit weefsel zitten per borst vijftien tot twintig melkgangen. Deze zijn bedoeld voor de productie van moedermelk. In het oppervlak van de tepel zitten hele kleine openingen waarin de melkkanalen van de borst uitmonden.
Bij afscheiding uit de tepel loopt er spontaan vocht uit de tepel. Dit kan ook gebeuren tijdens massage van de borsten of knijpen in de tepel. Het vocht kan uit één of uit beide tepels komen. Ook kan het bij zowel vrouwen als bij mannen optreden.
Bent u huisarts of praktijkmanger?
Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen?
In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.
Oorzaak
Er zijn twee vormen van afscheiding uit de tepel: normale tepelafscheiding en abnormale tepelafscheiding.
Normale tepelafscheiding
Door schommelingen in de hormoonspiegel tijdens de menstruatiecyclus worden de melkklieren actief. Hierdoor gaan deze vocht afscheiden. Meestal merken vrouwen daar niets van omdat het lichaam het vocht weer opneemt.
Bij zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, stroomt melk uit de tepel. Ook bij pasgeborenen, bij meisjes in de puberteit en bij het gebruik van de anticonceptiepil kan een melkachtige substantie uit de tepel komen.
Veel artsen beschouwen tepelafscheiding rond de laatste menstruatie van de vrouw (de menopauze) ook als een normale vorm van tepelafscheiding. Door de veranderende hormoonspiegels in deze periode kunnen de melkgangen verstoppen en uitzetten. Door de borsten te masseren kan de vrouw de melkgangen leegmaken. Er komt een plakkerige vloeistof uit de tepels die wit, grijzig, bruin, geel of oranje kan zijn. Er zijn ook artsen die deze vorm van tepelafscheiding als abnormaal beschouwen.
Sommige vrouwen krijgen vocht uit de tepels door warmte, bijvoorbeeld na een warm bad.
Abnormale tepelafscheiding
Als er melk uit de tepel stroomt zonder dat er sprake is van een recente zwangerschap of wanneer het geven van borstvoeding langer geleden is dan 6 maanden, dan is er sprake van galactorroe. De oorzaak hiervan is een verhoogd prolactinegehalte in het bloed. Dit leidt tot afscheiding van melk uit de borsten.
Een verhoogd prolactinegehalte kan verschillende oorzaken hebben:
- Bepaalde medicijnen, zoals bij een depressie of een hoge bloeddru
- Een tumor in de hypofyse
- Cysten in de eierstokken
- Een te traag werkende schildklier.
Afscheiding van helder vocht uit de tepel wordt meestal veroorzaakt door goedaardige aandoeningen in de borst. Pussige afscheiding uit de tepel is meestal het gevolg van een ontsteking of abces in de borst. Bloederige afscheiding kan een teken zijn van een goedaardige of kwaadaardige aandoening in de borst. Bloederige tepelafscheiding bij mannen is meestal het gevolg van een kwaadaardige borstaandoening.
Symptomen
Bij tepelafscheiding vloeit uit één of beide tepels vocht uit de tepel. Dit gebeurt soms spontaan, of na knijpen in de tepel of na massage. Afhankelijk van de oorzaak kan dit vocht groen, helder, melkachtig, pussig of bloederig zijn. Het vocht kan variëren van waterachtig tot een dikke, kleverige substantie.
Er kan een knobbel of verdikking in de borst te voelen zijn. Ook dit is afhankelijk van de oorzaak. Wanneer de afscheiding wordt veroorzaakt door een ontsteking kan er koorts, misselijkheid, pijn, roodheid en warmte in de borst optreden.
Wanneer moet ik naar een arts?
Vocht uit de tepel is zelden een teken van borstkanker. Maar soms is het verstandig om contact op te nemen met een arts. Bijvoorbeeld wanneer een vrouw in haar vruchtbare periode tepelafscheiding heeft die niet spontaan stopt na de menstruatie. Vrouwen na de overgang en mannen met tepelafscheiding doen er ook verstandig aan om contact op te nemen met een arts.
Diagnose
Abnormale tepelafscheiding is een reden voor nader onderzoek. Tijdens een lichamelijk onderzoek kan de arts de borst en de tepelafscheiding beoordelen.
Het beoordelen van melkachtige afscheiding begint met een bloedonderzoek. Een druppel vocht uit de tepel kan onder de microscoop bekeken en beoordeeld worden op de aanwezigheid van kankercellen. Afhankelijk van de bevindingen kan verder onderzoek bestaan uit een mammografie (röntgenfoto van de borst), echografie en eventueel een biopsie.
Behandeling
De behandeling van de tepelafscheiding is afhankelijk van de oorzaak. Vaak is er geen behandeling nodig en stopt de afscheiding spontaan. Masseer de borst niet leeg. Hierdoor wordt de vochtproductie in stand gehouden. Door het leeg masseren van de borst kan een irritatie van de melkgang ontstaan die zorgt voor bloederige afscheiding.
Soms verdwijnt de afscheiding niet vanzelf en kan de betreffende melkklier operatief worden verwijderd.
Bij een kwaadaardige aandoening vindt behandeling van borstkanker plaats.
Prognose
De prognose van tepeluitvloed is afhankelijk van de oorzaak.
Meer informatie
Informatie van het Academisch Medisch Centrum
www.amc.nl/web/Zorg/Patient/
Informatie van Imaginis (Engelstalig)
www.imaginis.com/breast-feeding/nipple-discharge