Acute keelontsteking

Acute keelontsteking (acute faryngitis) is een plotselinge ontsteking van de keel door een infectie of andere oorzaken. Kinderen en volwassenen kunnen een paar keer per jaar acute keelontsteking krijgen.

Een acute keelontsteking kan binnen scholen voor kleine epidemieën zorgen. Dat komt doordat de ziekte zich vooral verspreidt door kleine druppeltjes speeksel. Die komen vrij tijdens het hoesten. Soms wordt de besmetting overgebracht via voorwerpen.

Bent u huisarts of praktijkmanger?

Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen? 

In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.

Download het whitepaper

Oorzaak

Twee derde van de acute keelontstekingen komt door virussen, meestal verkoudheidsvirussen en soms het epstein-barrvirus. Een derde van de gevallen komt door bacteriën. Er kunnen ook meerdere, gelijktijdige infecties zijn met bacteriën en virussen, zoals gonokokken, difterie, mazelen, herpes en waterpokken.

Aan de klachten die iemand heeft, is niet af te leiden of het om een virus of een bacterie gaat.

Symptomen

Acute keelontsteking komt plotseling opzetten en duurt meestal niet langer dan een week. De symptomen kunnen bij kinderen ernstiger zijn dan bij volwassenen. Een droge keel met keelpijn, moeheid en lichte koorts komt het vaakst voor.

Andere symptomen zijn pijn bij het slikken, hoofdpijn, hoest en de behoefte om de keel te schrapen. Ook oorpijn en heesheid kunnen voorkomen. Het keelslijmvlies en de keelamandelen kunnen rood worden en opzwellen. Achter in de keel zitten soms witte stippen of dik slijm. Vaak zijn de klieren in de hals opgezet en gevoelig.

Diagnose

Artsen kunnen een acute keelontsteking vaststellen op basis van de symptomen. De keelholte is rood, opgezwollen en bedekt met een dikke laag slijm. Het gehemelte en de amandelen zijn rood. De amandelen en lymfeklieren zijn opgezwollen.

Mogelijke aanvullende onderzoeken voor de diagnose van acute keelontsteking zijn een uitstrijkje uit de keel en bloedonderzoek naar antilichamen.
antilichamen.

Behandeling

De symptomen van een keelontsteking verdwijnen meestal vanzelf binnen enkele dagen tot een week. Tegen de pijn kunnen mensen paracetamol nemen. Als dat onvoldoende helpt, kunnen zij ook andere pijnstillers nemen, zoals ibuprofen of diclofenac. Maar deze types pijnstillers kunnen wel maagpijn geven.

Behandeling van acute keelontsteking met antibiotica is zelden nodig. Keelpijn ontstaat meestal door een virus en daar werken antibiotica niet tegen. Meestal worden antibiotica alleen overwogen als de keelpijn ernstig is.

Soms kan het verbetering geven om de amandelen te verwijderen. Dat kunnen mensen overwegen als zij driemaal per jaar in de afgelopen 2 jaar een ernstige keelontsteking hebben gehad.

Complicaties

De infectie kan zich naar beneden uitbreiden. Bijvoorbeeld naar het strotklepje en het strottenhoofd, verder in de keelholte en naar voren naar de mondbodem. Ook de klieren van de nek kunnen geïnfecteerd raken.

Een zeldzame complicatie van een keelontsteking door streptokokken is een peritonsillair abces. Dat is een etterige ontsteking van het weefsel rond de amandelen.

Zelfzorg

De keelpijn kan worden verlicht door koude vloeistoffen te drinken of een waterijsje te eten. Sommige mensen hebben baat bij regelmatig gorgelen met warm zout water of het zuigen op een dropje. Voldoende rust is raadzaam, vooral bij koorts. Ook is het verstandig om irritatie van de keel, bijvoorbeeld door roken of veel praten, te vermijden.

Contact opnemen met de arts is raadzaam als de klachten lang duren of sterk verergeren.

Meer informatie

Informatie van het Nederlands Huisartsen Genootschap
www.nhg.org/acute-keelpijn

(Engels) Informatie van de National Library of Medicine (USA)
www.nlm.nih.gov/strep-throat