Koorts
Wat is koorts? Op welke manier kan ik koorts meten? Is koorts schadelijk voor het lichaam? Wat kan ik zelf doen aan koorts? Dit artikel geeft u antwoord.
Bent u huisarts of praktijkmanger?
Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen?
In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.
Wat is koorts?
Koorts is een verhoging van de lichaamstemperatuur. Normaal is onze lichaamstemperatuur rond de 37°C. Per persoon kan hier enig verschil in zitten. We spreken van verhoging (ook wel subfebriele koorts genoemd) wanneer de temperatuur boven de 37.5°C is maar niet hoger dan 38.°C . Als de temperatuur boven de 38.°C is. spreken we van koorts. Koorts kan oplopen tot 41,7°C.
Koorts is geen ziekte, maar een natuurlijke reactie van het lichaam op een onderliggende infectie of ziekte. Het afweersysteem in het lichaam kan een infectie beter bestrijden bij een hoge temperatuur. Koorts kan dus bevorderlijk zijn voor de genezing.
Oorzaken
De belangrijkste oorzaken van koorts zijn:
- een infectie door een bacterie of virus zoals infecties van de luchtwegen, oren of keel
- lichamelijke inspanning
- te warme kleding of beddengoed
- warm eten of drinken
- opwinding (bijvoorbeeld na langdurig huilen bij kinderen), stress
- als bijwerking van geneesmiddelen
Koorts meten
We meten de lichaamstemperatuur met een elektronische of kwikthermometer. Opmeten kan in de anus (poepgaatje), onder de oksel, in het oor of onder de tong.
Het meten van de temperatuur in de anus is het meest betrouwbaar. De duur van de meting is afhankelijk van het type koortsthermometer en de plaats waar gemeten wordt.
Verschijnselen
Kinderen krijgen eerder koorts dan volwassenen. Bij koorts kan de temperatuur variëren gedurende de dag. Koorts is ’s avonds het hoogst.
Wanneer de lichaamstemperatuur plotseling oploopt kan er een ‘koude rilling’ ontstaan. Wanneer de temperatuur vervolgens weer daalt, moet het lichaam de warmte kwijt en dat gebeurt door transpireren. Deze combinatie van stijgen en dalen wordt een 'koortspiek' genoemd.
Koorts gaat vaak gepaard met:
- zich onwel voelen
- vermoeidheid
- slaperigheid
- gebrek aan eetlust
- spierpijn
- hoofdpijn
- concentratieproblemen
Bij kinderen kan plotseling opkomende koorts leiden tot een koortsstuip . Hierbij ontstaan plotseling heftige trekkingen in armen en benen. Soms houdt het kind even op met ademhalen of is de ademhaling onregelmatig. Na enkele minuten, maximaal een kwartier is de aanval weer over. Het kind is daarna meestal enige tijd suf en reageert niet of weinig op zijn omgeving. Later kan het kind ook verward en onrustig zijn en huilen.
Diagnose
De enige betrouwbare manier om vast te stellen of iemand koorts heeft is met een goede koortsthermometer. Om de oorzaak te achterhalen, zal de arts zich in eerste instantie baseren op het verhaal van de patiënt en het lichamelijk onderzoek. Soms is aanvullend onderzoek naar de oorzaak nodig, zoals onderzoek van bloed of urine of een röntgenfoto.
Behandeling
De bijkomende verschijnselen van koorts zoals hoofdpijn of spierpijn kunnen worden behandeld met middelen als paracetamol, ibuprofen of aspirine. Aspirine kunt u beter niet geven aan kinderen jonger dan 15 jaar.
Zelfzorg
Wat kunt u zelf doen aan de koorts?
- Voldoende drinken. Bij koorts heeft het lichaam extra vocht nodig.
- Zorg voor niet te warme omgeving en beddengoed. Draag luchtige kleding. Het lichaam moet overtollige warmte kwijt kunnen.
- Voldoende rust. Het is echter niet nodig om in bed te liggen of binnen te blijven.
Arts raadplegen
Koorts is een natuurlijke reactie van het lichaam. Koorts kan een infectie helpen te bestrijden. Door een hogere lichaamstemperatuur kunnen virussen en bacteriën minder goed groeien. De hoogte van de koorts zegt weinig over de ernst van de ziekte. Vooral kinderen hebben snel een hoge lichaamstemperatuur. Koorts onder de 39.5°C kunt u gewoon uitzieken.
Raadpleeg een arts bij:
- koorts die niet zakt binnen 3 dagen
- Bij een kind dat langer dan drie dagen koorts (boven de 39.5°C) heeft en een zieke indruk maakt zoals sufheid, slecht drinken, stijve nek, braken, diarree of benauwdheid
- een baby jonger dan 3 maanden
- een koortsstuip
- hevig braken of diarree
- minder drinken dan normaal
- puntvormige huidbloedinkjes
- benauwdheid
- verwardheid, sufheid of prikkelbaarheid
- nekstijfheid
Meer informatie
Informatie van het Nederlands Huisartsen Genootschap over koorts bij kinderen
nhg.artsennet.nl/