Zitvlakklachten bij fietsen

Inleiding

Zitvlakklachten zijn een typische wielerkwaal. Met het zitvlak worden de billen en een aangrenzend stuk van de benen bedoeld (zie plaatje). Daaronder vallen ook de daarbij behorende spieren, pezen, zenuwen en botten. 4% van de wielrenners en mountainbikers heeft zitvlakklachten.

De oorzaken kunnen zeer divers zijn. Meestal hebben ze te maken met lange (herhaalde) ritten.

Bent u huisarts of praktijkmanger?

Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen? 

In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.

Download het whitepaper

Symptomen zitvlakklachten

Wielrenners en mountainbikers met zitvlakklachten hebben vaak last van een van de hieronder beschreven ongemakken.

Irritatie of een schimmelinfectie van de huid

 

• Deze aandoeningen komen meestal in de liesstreek voor, maar kunnen ook op het zitvlak of in de bilspleet zitten.
• De huid is vaak rood en ruw. Hij kan jeuken en erg gevoelig of zelfs pijnlijk zijn.
• Ook kunnen kleine wondjes of schuurplekken zichtbaar zijn.
• Bij sommige irritaties is de huid droog, bij andere juist vochtig.

Onderhuidse ontstekingen

• Onderhuidse ontstekingen openbaren zich vaak als pijnlijke, onderhuidse knobbels. Denk bijvoorbeeld aan (steen)puisten.
• Met een onderhuidse ontsteking aan het zitvlak kan zitten pijnlijk en soms zelf onmogelijk zijn.
• Op den duur verdwijnen knobbels niet meer vanzelf.

Ontstoken slijmbeurzen
Mensen met ontstoken slijmbeurzen hebben vergelijkbare klachten als mensen met onderhuidse ontstekingen. Maar de knobbels zijn minder duidelijk aanwezig.

Gevoelloosheid van de geslachtsdelen
Bij mannen kan gevoelloosheid van de geslachtdelen leiden tot een erectiestoornis.

Oorzaken zitvlakklachten bij fietsen

Zitvlakklachten ontstaan meestal na lange en herhaalde fietstochten. De oorzaak is vaak een combinatie van druk, wrijving en ontsteking in het kruis.

• Druk in het kruis of bij de zitknobbels in de bil ontstaat vaak door het zitten op een verkeerd zadel: Het zadel is klein en/of hard. Het zadel wijst met de punt omhoog.
• Wrijving in het kruis en in de lies kan ontstaan door verschillende oorzaken: De benen schuren langs elkaar of langs het zadel. Een slechte zeem in de koersbroek.
• Klachten in één lies kunnen ontstaan: Bij mensen die scheef op de fiets zitten. Bij mensen met een beenlengteverschil.
• Een ontsteking kan het gevolg zijn van een kleine infectie. Die kan ontstaan door: Slechte hygiëne. Verkeerd zeepgebruik. Vocht. Verhoogde druk.

Behandeling zitvlakklachten bij fietsen

 

• Zitvlakklachten kunnen vaak verminderen door deze maatregelen: Een betere fietshouding. Stel bijvoorbeeld het zadel iets anders af. Een goede, schone koersbroek.
• Bij een beginnende irritatie kun je zelf een aantal dingen doen: Talkpoeder aanbrengen op de geïrriteerde plek. Een katoenen doekje leggen tussen je billen of in je liezen. Het best rust houden bij knobbels of onderhuidse ontstekingen.
• Ga met aanhoudende klachten, koorts en/of een duidelijke ontsteking naar de huisarts. Een abces moet door een arts worden opengemaakt. Soms zijn antibiotica nodig.

Preventie zitvlakklachten bij fietsen

Wielrenners en mountainbikers kunnen zitvlakklachten voorkomen of verminderen door goed te trainen. Ook belangrijk zijn de juiste sportuitrusting en goede hygiëne. Hieronder volgen enkele tips.

Training

• Zorg voor een goede trainingsopbouw: voer de hevigheid en de omvang van de trainingen geleidelijk op, met maximaal 10% per week.
• Bouw de training ook na een blessure of ziekte weer zeer geleidelijk op tot het oude niveau.
• Wissel tijdens het fietsen regelmatig van houding; verplaats bijvoorbeeld je handen.
• Probeer zo ontspannen mogelijk op de fiets te zitten.
• Vang schokken op door je ellebogen licht te buigen.

Sportuitrusting

• Draag sport- en onderkleding die nergens wrijving veroorzaakt en die zorgt dat je huid droog blijft.
• Koop een goed zittende koersbroek zonder naden of plooien in het kruis. Bij een broek met kunstzeem is de kans op wondjes en wrijving kleiner. Vet deze broek niet (te veel) in. Een ingevette broek kan namelijk huidporiën afsluiten en huidproblemen veroorzaken.
• Koop een goede fiets en stel die goed af.
• Kies een goed passend zadel. Zet dit horizontaal op de juiste hoogte. Ga niet te veel op de punt zitten.
• Probeer schokken en trillingen zoveel mogelijk tegen te gaan. Kies bijvoorbeeld voor bredere en/of minder hard opgepompte banden. Ook een dikker en zachter stuurlint en/of handschoentjes met een schokdempende werking kunnen helpen. Kies bij mountainbikes eventueel voor goede vering.

Hygiëne

• Draag altijd een schone broek.
• Trek een natte broek zo snel mogelijk uit na het fietsen.
• Droog na het douchen goed af tussen de billen.
• Scheer eventueel de billen en de lies; dat vermindert de kans op huidirritatie

Meer informatie

Informatie van de fietsersbond over zadel- en zitvlakproblemen 
www.fietsersbond.nl

Voorkomen van blessures 
https://www.veiligheid.nl/voorkomblessures/starten-met-bewegen/beweegactiviteiten/fietsen/afstelling-fiets

Algemene gezondheidsinformatie over sporten 
www.sportzorg.nl/sporttakken/abc/wielrennen.html 

Een sportorganisatie zoeken bij u in de buurt 
www.hartenvaatgroep.nl/leefstijl/sporten-en-bewegen/beweegzoeker.html