Vleesboom

Een vleesboom is een zwelling die ontstaat uit het spierweefsel van de baarmoederwand. Het is een veel voorkomende goedaardige tumor in de baarmoeder. Een vrouw kan meerdere vleesbomen in haar baarmoeder hebben.

De medische term voor vleesboom is leiomyoom. Dit wordt vaak afgekort tot myoom.

Er zijn verschillende soorten vleesbomen:

Bent u huisarts of praktijkmanger?

Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen? 

In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.

Download het whitepaper

• Intramuraal of interstitieel leiomyoom: dit is een vleesboom die ontstaat in het spierweefsel van de baarmoederwand. Dit type vleesboom komt het meest voor.
• Submukeus leiomyoom: dit is een vleesboom die aan de binnenkant van de spierwand van de baarmoeder ontstaat.
• Subsereus leiomyoom: dit is een vleesboom die net onder de buitenwand van de baarmoeder ontstaat.

Oorzaken

Het hormoon oestrogeen speelt een rol in het ontstaan van vleesbomen. Naar schatting heeft 40 procent van de menstruerende vrouwen onder de 50 jaar een vleesboom in de baarmoeder. Na de menopauze worden de vleesbomen kleiner of verdwijnen ze. Dit komt doordat na de menopauze de hoeveelheid oestrogeen in het lichaam is gedaald.

Afrikaanse, Afro-Amerikaanse en Afro-Caribische vrouwen hebben een hogere kans op vleesbomen in de baarmoeder dan blanke vrouwen. Deze kans is drie tot negen maal groter.

Symptomen vleesboom

Vrouwen met een vleesboom hebben meestal geen klachten. De vleesbomen worden vaak gevonden bij een gynaecologisch routineonderzoek of bij een echografie.

De symptomen hangen af van het aantal vleesbomen, de grootte en de plaats ervan.

Vrouwen hebben soms last van hevige, langdurige en soms pijnlijke bloedingen met grote stolsels. Deze menstruatiestoornissen kunnen een gevolg zijn van vleesbomen dicht bij de baarmoederholte. Hierdoor kan bloedarmoede ontstaan.

Vleesbomen kunnen de baarmoederholte vervormen of de eileiders dichtdrukken. Dit kan leiden tot verminderde vruchtbaarheid en miskramen.

Daarnaast kunnen vleesbomen de volgende klachten veroorzaken:

• Pijn of druk in het bekken.
• Rugpijn.
• Pijn in de benen.
• Pijn tijdens het vrijen (dyspareunie).
• Druk op de ingewanden.
• Obstipatie.
• Opgeblazen gevoel.
• Opgezette buik.
• Meer aandrang tot plassen.

Diagnose

De diagnose wordt gesteld op basis van het verhaal van de patiënt, lichamelijk onderzoek en aanvullend onderzoek. Met een echoscopie van de baarmoeder kan de arts vaststellen of er vleesbomen zijn. Echoscopie wordt ook gebruikt om te controleren hoe de vleesbomen zich ontwikkelen.

Onderzoek met behulp van een CT- of MRI-scan is ook mogelijk. Deze onderzoeken geven meer informatie over de baarmoeder en de omringende weefsels.

Door hysterosalpingografie en hysteroscopie kan de arts kijken of de eileiders verstopt zijn. Dat kan een bevruchting verhinderen.

Behandeling vleesboom

Kleine vleesbomen hoeven vaak niet te worden behandeld. Bij pijnklachten of bloedverlies kunnen medicijnen de klachten verhelpen. De volgende medicijnen worden voorgeschreven:

• Pijnstillers (NSAID’s).
• Anticonceptiepil.
• Progesteronpil.
• Hormoonafgevend spiraal.

Vleesbomen die niet op medicijnen reageren of die snel groeien, kunnen operatief worden verwijderd. Dit kan zowel via de vagina met een hysteroscoop, als via de buik met een laparoscoop).

Bij een myomectomie wordt alleen de vleesboom verwijderd. Deze operatie is niet zo ingrijpend en vooral geschikt als er nog een kinderwens bestaat.

Bij een hysterectomie verwijdert de arts met de vleesboom de hele baarmoeder. Bij oudere vrouwen of vrouwen die geen kinderwens meer hebben, heeft een hysterectomie de voorkeur in verband met het mogelijke ontstaan van kwaadaardige kenmerken. Als de vleesboom kwaadaardige kenmerken vertoont en dus kan overgaan in kanker, dan volgt in principe altijd een hysterectomie.

Myoomembolisatie is een nieuwe techniek, die weinig ingrijpt in het lichaam. Hierbij wordt de bloedtoevoer naar de vleesboom afgesneden door ter plaatse kleine plastic deeltjes in de toevoerende bloedvaten te schieten. De vleesboom krijgt dan geen voedingstoffen meer en verschrompelt.

Prognose

Er kunnen ook complicaties optreden. Als de vleesboom een steeltje heeft, kan hij verdraaien (torsie). Hierdoor kan de bloedtoevoer worden afgekneld. Dit veroorzaakt hevige buikpijn.

Een zeer zeldzame complicatie is de kwaadaardige woekering van de vleesboom. Die komt meer voor bij oudere vrouwen dan bij jongere. Een plotselinge groei van de vleesboom leidt tot pijn en bloedingen.

Meer informatie

Informatie over vleesbomen van MedlinePlus (Engelstalig)
www.nlm.nih.gov/medlineplus/Uterine fibroids

Informatie over vleesbomen van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie
www.nvog.nl/Myomen.pdf

Informatie over vaginaal bloedverlies van het Nederlands Huisartsen Genootschap
www.nhg.org/vaginaal-bloedverlies

Heineman et al. Obstetrie en gynaecologie. De voortplanting van de mens. Vijfde druk. Elsevier Gezondheidszorg, Maarssen, 2004.