Torsie van de eierstok, steel en eileider
De eierstokken (ovaria) behoren tot de vrouwelijke voortplantingsorganen. Hun belangrijkste functie is de vorming van eicellen (ova) en afgifte van vrouwelijke geslachtshormonen. De eierstokken zitten aan de baarmoeder vast via verschillende structuren, ligamenten genaamd. Ze zijn met de baarmoeder verbonden door twee eileiders, die dienen als transportkanaal voor de eicel.
De eierstokken, eileiders en naastgelegen structuren krijgen bloed vanuit verschillende slagaders. Samen vormen deze slagaders een groep bloedvaten die de ‘steel’ heet. Al de hierboven genoemde structuren heten samen de beide 'adnexa'.
Torsie (steeldraai) van de eierstok, steel en de eileider is een aandoening waarbij deze structuren om hun as draaien. Deze draaiing belemmert de bloedtoevoer naar de eierstokken en naastgelegen structuren. Dit kan leiden tot een gestoorde functie of zelfs het afsterven van de eierstok. Daarom is steeldraai van de eierstok, steel en eileider een situatie die een snelle diagnose en behandeling vereist.
Bent u huisarts of praktijkmanger?
Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen?
In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.
Oorzaak
Steeldraai van eierstok, steel en eileider kan optreden door cysten (zakjes gevuld met vocht) en/of tumoren die ontstaan in de eierstok. Deze cysten of tumoren kunnen de normale anatomie van de eierstok, steel en eileider veranderen en de draaiing in gang zetten. Maar steeldraai van eierstok, steel en eileider kan ook optreden in normale eierstokken, vooral bij meisjes vóór de puberteit. Andere oorzaken:
- Buitensporige lengte van de eileiders.
- Hydrosalpinx.
- Hematosalpinx.
- Tumor in de eileiders.
- Eerdere operaties.
Symptomen van torsie van de eierstok, steel en eileider
Er ontstaat plotselinge, hevige pijn vanuit de onderbuik of de bekkenstreek. Meestal straalt deze pijn uit naar de flanken of dijen. De plotselinge pijn gaat gepaard met krampen afgewisseld met korte tussenpozen van verlichting. De vrouw is misselijk, braakt soms en heeft problemen met plassen en de stoelgang. Ook treden soms bloedingen vanuit de baarmoeder op. Bij onderzoek blijkt soms dat de cervix (baarmoederhals) pijnlijk is bij aanraking.
Diagnose
De klachten en een lichamelijk onderzoek kunnen de informatie opleveren die noodzakelijk is om de diagnose te stellen. Meestal wordt echografie uitgevoerd om de diagnose te bevestigen. Speciale vormen van echografie als kleurendopplerechografie kunnen mogelijke weefselvernietiging van de eierstok, steel en eileider laten zien. Dit gebeurt door afwijkingen in de bloedstroom in de steel op te sporen.
Behandeling van torsie van de eierstok, steel en eileider
Torsie van de eierstok, steel en eileider is een chirurgische noodsituatie. Het type operatie hangt af van het moment waarop de symptomen voor het eerst optraden, de aanwezigheid van cysten of tumoren van de eierstok en de conditie van de patiënt.
Bij cysten of tumoren die de torsie veroorzaken, wordt de aangedane eierstok met de cyste of tumor operatief verwijderd (adnexextirpatie). Als er geen eerdere afwijking van de eierstok is geweest, wordt detorsie (‘terugdraaien’) overwogen. Detorsie wordt uitgevoerd met een laparoscoop. Dat is een glasvezelbuis met een lenzensysteem en een camera, verbonden met een televisie of computerscherm. Hiermee worden de inwendige organen van de buikholte en het bekken zichtbaar. Dit instrument wordt ook gebruikt bij het uitvoeren van een operatie.
Voorafgaand aan de ingreep moet ook rekening worden gehouden met de volgende factoren:
- Duur van de steeldraai.
- Het eerste optreden van de symptomen.
- De bloedcirculatie door de steel zoals vastgesteld door echografie.
- De conditie van de patiënt in termen van leeftijd en eventuele zwangerschap.
De kans om de eierstok te kunnen behouden neemt af als de periode tussen de eerste symptomen en een operatie langer duurt dan 48 uur.
Prognose
Torsie van de eierstok leidt tot een gestoorde bloedtoevoer naar de aangedane eierstok. Naarmate de tijd verstrijkt, treedt er verslechtering op. Die kan uiteindelijk leiden tot verlies van de eierstok.
Meer informatie
Oelsner, G., & Shashar, D. Adnexal torsion. Clin Obstet Gynecol. 2006; 49:459-63.
Prins, M., Land, J.A., Vierhout, M.E. (2012). Leerboek Verloskunde en Gynaecologie.
Pansky, M., Abargil, A., & Dreazen, E., et al. (2000), “Conservative management of ovary, ovarian pedicle and fallopian tubel torsion in premenarchal girls”, J Am Assoc Gynecol Laparosc, Feb, vol. 7, no. 1, pp. 121-4.