Septische shock
Shock kan worden omschreven als het falen van het bloedsomloopsysteem van het lichaam. Het is een aandoening waarbij het hart niet voldoende bloed naar alle organen en weefsels toevoert. Shock ontstaat door deze geringe bloedtoevoer naar de organen.
Septische shock is een ernstige aandoening die het gevolg is van een grootschalige invasie van het bloed met bacteriën (septikemie).
De aandoening wordt gekenmerkt door een lage bloeddruk. Ook ontstaat een verminderde bloedtoevoer naar de organen waardoor deze niet langer goed kunnen functioneren. Dit wordt veroorzaakt doordat de haarvaten van de organen (de kleinste bloedvaten) door de infectie beschadigd worden. Daardoor neemt de bloedtoevoer naar deze organen af. De aandoening doet zich meestal voor bij ouderen, diabetici, patiënten met kanker, met een aandoening van de urinewegen, lever of darmen, patiënten die een chirurgische ingreep hebben ondergaan of die verzwakt zijn.
Bent u huisarts of praktijkmanger?
Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen?
In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.
Oorzaak
Septische shock ontstaat meestal doordat bacteriën de bloedstroom binnenkomen, In een enkel geval ontstaat de shock door schimmels of virussen Deze organismen worden door het bloed naar andere organen verspreid. De bacteriën kunnen onder meer afkomstig zijn van een tevoren bestaande infectie in het lichaam, door een wond, door een chirurgische ingreep die werd uitgevoerd zonder voldoende sterilisatie, door het inbrengen van een katheter of door een injectie met bloed of een andere vloeistof.
Zodra de bacteriën in de bloedstroom zijn binnengekomen, veroorzaken de gifstoffen die ze uitscheiden, beschadigingen van de weefsels. Daardoor daalt de bloeddruk en kunnen de organen niet langer goed functioneren.
Verschijnselen
De verschijnselen van septische shock zijn onder meer koorts, koude rillingen, kortademigheid, hartkloppingen, rusteloosheid en verwardheid.
De huid wordt warm en rood, doordat de haarvaten (kleinste bloedvaten) uitzetten. Als gevolg daarvan daalt de bloeddruk en hierdoor wordt de hartslag sneller.
Diagnose
De diagnose is gebaseerd op de klachten en een lichamelijk onderzoek. Het belangrijkste is het vaststellen van de bron van de infectie. Door microcopisch onderzoek van monsters, zoals bloed, speeksel, urine, wondvocht en de vloeistof rond hersenen en ruggenmerg kan worden bepaald of er organismen aanwezig zijn. Door de monsters te kweken wordt vastgesteld welk organisme de infectie heeft veroorzaakt. Aan de hand van een gevoeligheidsonderzoek wordt vastgesteld met welk antibioticum de aandoening het best kan worden behandeld.
Behandeling
Omdat de meeste infecties door bacteriën worden veroorzaakt is toediening van antibiotica nodig. De keuze van het antibioticum hangt af van de bron en van het type infectie.
Tegen lage bloeddruk kunnen geneesmiddelen worden gegeven. Uitdroging moet voorkomen worden door vocht via de aderen (intraveneus) toe te dienen.
Complicaties
De complicaties als gevolg van septische shock ontstaan doordat de bloedtoevoer naar belangrijke organen is verminderd. Daardoor kunnen deze organen niet langer goed functioneren. Ook komen door beschadiging van de haarvaten giftige stoffen vrij, waardoor de bloedplaatjes worden aangetast. Tevens stijgt de concentratie van ureum en verwante stoffen in het bloed. Doordat meestal de nieren bij de aandoening betrokken zijn, komt er eiwit in de urine en hierdoor ontstaat acuut nierfalen. Dit laatste blijkt uit een daling van de urineproductie. Afname van de bloedtoevoer naar het hart leidt tot hartfalen waarbij de hartspier in sommige gevallen beschadigd raakt.
Meer informatie
Informatie over sepsis en de gevolgen voor de patiënt
www.rivm.nl