Peesruptuur

Een spier is aan het bot bevestigd via een pees. Bij een peesruptuur is er sprake van een scheur in een pees. Hierdoor treedt functieverlies van het gewricht op.

Er kan zowel een ruptuur optreden van een pees die nodig is voor het buigen van het gewricht (de buigpees) als van een pees die nodig is voor het strekken van het gewricht (de strekpees). Daarbij kan het gaan om een volledige of een gedeeltelijke ruptuur.

Het komt meestal voor bij mensen van middelbare leeftijd, bij ouderen en bij mensen die zeer intensief bewegen, zoals sporters en mensen die handarbeid verrichten.

Een peesruptuur komt het meest voor bij de pees van de schouder, de bovenarm, de hiel (achillespees), de pols en de vingers.

Bent u huisarts of praktijkmanger?

Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen? 

In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.

Download het whitepaper

Oorzaak

De meest voorkomende oorzaak van een peesruptuur is een verwonding of een trauma. Zo'n verwonding kan plotseling ontstaan, zoals bij sportongevallen, bij het tillen van zware voorwerpen, als gevolg van een directe klap van de scherpe rand van een voorwerp of door een val. Maar het kan ook ontstaan door verwondingen met een mes of zaag.

Een peesruptuur kan ook als gevolg van verschillende ziektes optreden, zoals reuma. Als injecties met corticosteroïden voor de behandeling van een peesontsteking rechtstreeks in de pees worden toegediend, kan dit de pees gevoeliger maken voor een peesruptuur.

Symptomen peesruptuur

Meestal ontstaat als gevolg van een spontane ruptuur pijn en zwelling in het gebied waarin de pees zich bevindt. De pijn neemt toe bij gebruik van het betreffende lichaamsdeel. Het afgescheurde uiteinde van de pees kan vaak als een bult of bobbel onder de huid worden gevoeld. Vaak voelt iemand iets knappen als de pees breekt.

Een volledige ruptuur is vaak minder pijnlijk dan een gedeeltelijke ruptuur. Bij een gedeeltelijke ruptuur staat nog steeds spanning op de pees en de scheur. Bij een volledige ruptuur kan het gewricht niet meer gebruikt worden.

Verschillende pezen hebben verschillende symptomen bij een ruptuur:

• De symptomen van een ruptuur van de achillespees zijn pijn, zwelling bij de hiel, en niet meer in staat zijn om de voet naar beneden te bewegen en normaal te lopen.
• Een ruptuur van de bicepspees veroorzaakt een scherpe pijn en een bobbel in de bovenarm boven de elleboog. De schouder en de bovenarm doen pijn.
• Een ruptuur van de pezen die de vingers strekken (strekpezen) en van de pezen die helpen bij het buigen van de vingers (buigpezen), is vaak pijnloos. Mogelijk wordt een ruptuur van de pees van de pink niet opgemerkt totdat de ringvinger ook wordt aangetast, omdat de pink soms ook met de pees van de ringvinger is verbonden. Afhankelijk van welke pees er is gescheurd, is het mogelijk dat iemand zijn vingers niet meer kan strekken of buigen. Wanneer de pees die helpt bij het optillen van de duim scheurt, voelt iemand pijn en een schurend gevoel aan de achterkant van de pols. Als deze pees afscheurt, kan de duim niet meer opgetild worden als de handpalm plat op tafel ligt.
• Bij een verwonding van de pezen van de knie wordt pijn gevoeld bij snel lopen, rennen of springen. Bij een complete peesruptuur levert het buigen, strekken en optillen van de knie problemen op.
• Een ruptuur van de schouderpezen wordt ook wel rotatorcuffruptuur genoemd. Vaak zijn er pijnklachten en kan iemand zijn arm niet meer opheffen.

Diagnose

Een peesruptuur kan worden vastgesteld aan de hand van de klachten en lichamelijk onderzoek. De diagnose kan worden bevestigd met behulp van een MRI-scan of een echo.

Behandeling peesruptuur

Als de pees gedeeltelijk is afgescheurd, is voldoende rust voor het betreffende lichaamsdeel van belang. Een spalk , tape of gipsverband kan hierbij helpen. Om de pijn te verlichten kunnen pijnstillers worden voorgeschreven, zoals paracetamol of NSAID’s.

Een operatie is noodzakelijk als de pees volledig is afgescheurd of als andere behandelingen niet helpen. De operatie kan een normale ‘open’ operatie zijn of een kijkoperatie.

Meer informatie

Informatie over achillespeesruptuur
www.chirurgenoperatie.nl/pagina/traumatologie/achillespees.php

Informatie van de Vlaamse overheid
www.cjsm.be/gezondsporten/themas/sportletsels-en-preventie/letsels/spier-en-peesscheuren