Chronische strottenhoofdontsteking

Het strottenhoofd (de larynx) is het orgaan waarmee het stemgeluid wordt gemaakt. Het behoort tot de bovenste luchtwegen. Langdurige infecties en ontstekingen van het strottenhoofd worden ook wel chronische strottenhoofdontsteking of chronische laryngitis genoemd. Chronische strottenhoofdontstekingen komen vaker voor bij volwassenen dan bij kinderen.

Bent u huisarts of praktijkmanger?

Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen? 

In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.

Download het whitepaper

Oorzaak

Chronische strottenhoofdontsteking wordt veroorzaakt door micro-organismen die de keel binnendringen, of door blootstelling aan irriterende stoffen zoals tabaksrook of chemicaliën (dampen). 

Een chronische strottenhoofdontsteking kan ook komen door een aandoening van het spijsverteringskanaal die gastro-oesofageale reflux wordt genoemd. Bij een gastro-oesofageale reflux komt de inhoud van de maag omhoog tot in de slokdarm (oesofagus). De maaginhoud (voedseldeeltjes en maagzuur) kan in sommige gevallen zelfs het strottenhoofd bereiken en zorgen voor irritatie van het slijmvlies (mucosa) waarmee het bekleed is, waardoor het strottenhoofd ontstoken raakt.

Symptomen

Het meest voorkomende symptoom bij een chronische strottenhoofdontsteking is een hese stem. De stem klinkt meestal schor, heeft een andere toonhoogte en klinkt soms gebroken. De heesheid is aan het begin van de dag het ergst en wordt in de loop van de dag minder. Door die heesheid heeft iemand steeds het gevoel zijn keel te willen schrapen voor hij iets probeert te zeggen. 

Andere symptomen bij een chronische strottenhoofdontsteking zijn moeite tijdens het slikken, een pijnlijke keel en hoesten.

Diagnose

Door middel van een endoscopisch onderzoek van het strottenhoofd krijgt de arts een direct beeld van de ontsteking. De slijmvlieslaag waarmee het strottenhoofd is bekleed, is vaak rood en gezwollen. Ook is hij beschadigd op een manier die kenmerkend is voor een chronische ontsteking van het strottenhoofd. 

Er kan ook een strottenhoofdbiopsie worden gedaan. Dit is een kleine ingreep waarbij een stukje weefsel wordt weggehaald om een goede diagnose te kunnen stellen. Door zo’n biopsie kan ook worden uitgesloten dat er sprake is van andere aandoeningen van het strottenhoofd, zoals strottenhoofdkanker.

Behandeling

Als de chronische strottenhoofdontsteking door een bacteriële infectie veroorzaakt wordt, wordt een antibioticakuur gegeven. Welke antibiotica worden gekozen, hangt af van het organisme dat de infectie veroorzaakt. 

Bij professionele zangers die gemakkelijk chronische strottenhoofdontstekingen kunnen krijgen, kan het helpen om de stem rust te geven en eventueel stemtherapie te doen. Bepaalde middelen, zoals een verzadigde oplossing van kaliumchloride en ammoniumchloride, kunnen helpen om de symptomen van een chronische strottenhoofdontsteking te verzachten. Maar daarmee wordt niet de oorzaak weggenomen. In de winter en als de lucht heel droog is, kan stomen helpen. 

Bij de behandeling van chronische strottenhoofdontstekingen moeten ook de andere oorzaken zo veel mogelijk worden weggenomen. Dit kan betekenen dat iemand moet stoppen met roken en moet zorgen dat hij op het werk geen chemische dampen meer inademt. Bijvoorbeeld door een goed gezichtsmasker of andere adembescherming te dragen.

Complicaties

De mucosa (het slijmvlies waarmee het strottenhoofd bekleed is) kan door de langdurige infectie onomkeerbaar veranderen. Chronische strottenhoofdontstekingen kunnen abnormale verdikkingen (fibrose), afbraak, opzetten en bloeden van het slijmvlies veroorzaken. 

Soms wordt de slijmvlieslaag van het strottenhoofd droog en verliest hij zijn functie. Dik, plakkerig slijm hindert de stembanden dan om vloeiend en vlot te bewegen. Dit wordt laryngitis sicca genoemd. 

Het komt soms ook voor dat iemand bij een ernstige ontsteking van het strottenhoofd zijn stem helemaal kwijtraakt (afonie). Hoewel dit meestal maar tijdelijk is, kan iemand zich hier heel onprettig door gaan voelen. 

Als de chronische strottenhoofdontsteking wordt veroorzaakt door kankerverwekkende stoffen, zoals tabaksrook, dan kan er ook strottenhoofdkanker ontstaan.

Meer informatie

Website van de Nederlandse KNO-artsenvereniging 
www.kno.nl/index.php/patienten-informatie/strottenhoofd/stemproblemen-bij-volwassenen/

Bastian, R.W. (1991), Chronic Nonspecific Diseases of the Larynx, in: Ballenger, J.J. (ed.), Diseases of the Nose, Throat, Ear, Head and Neck, 15th ed., Lea and Febiger, London. 

Davies, R.J. (1999), Respiratory Disease, in: Kumar, P. and Clark, M. (eds.) Clinical Medicine, 4th ed., Harcourt Publishers Limited, Edinburgh. 

Fried, M.P. and Shapiro, J. (1991), Acute and Chronic Laryngeal Infections, in: Paparella, M.M., Shumrick, D.A., Gluckman, J.L. et al. (eds.), Otolaryngology, 3rd ed., W.B. Saunders Company, London.