Buikabcessen
Het buikvlies of peritoneum is een dun vlies dat de organen in de buikholte omgeeft en beschermt. Het bestaat uit twee verschillende lagen met daartussen de peritoneale ruimte. Een buikabces is een ophoping van pus in de ruimte die door het buikvlies wordt omgeven.
Bent u huisarts of praktijkmanger?
Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen?
In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.
Oorzaken
Een abces ontstaat gewoonlijk als gevolg van buikvliesontsteking (peritonitis). Andere oorzaken zijn kanker en letsel dat met een stomp voorwerp aan de buik is toegebracht. Ook een operatie of een chronische darmontsteking kan tot abcesvorming leiden.
Plaatsen waar een buikabces kan voorkomen
Een abces kan overal in de buikholte voorkomen. Het vaakst vindt abcesvorming plaats onder het middenrif (subfrenisch abces), aan weerszijden van de dikke darm (pericolisch abces) en in de onderbuik en het bekken (bekkenabces). Ook kan het abces achter het buikvlies zitten (retroperitoneaal abces).
Verschijnselen
Patiënten hebben last van lusteloosheid, gebrek aan eetlust, koortspieken en buikpijn. Mensen met een abces in de onderbuik kunnen last hebben van diarree; in de ontlasting kan slijm zitten.
Diagnose
Op basis van de klachten en het lichamelijk onderzoek van de patiënt kan aan een buikabces gedacht worden. Bij bloedonderzoek zijn er aanwijzingen voor een infectie. Echografie en computertomografie (CT-scan) van de buik helpen de plaats van het abces en de oorzaak ervan te bepalen.
Behandeling
Bij vrijwel alle patiënten met een buikabces moet het pus worden verwijderd via een operatie, waarna de buikholte grondig wordt gespoeld en drooggedept. Ook kan de onderliggende oorzaak behandeld worden.
Soms wordt het abces ontlast via een buisje (drain) dat via de huid wordt ingebracht. Tevens worden antibiotica toegediend om de infectie te bestrijden. Dagelijks wordt de patiënt vervolgens onderzocht om na te gaan of het abces kleiner is geworden. Dit kan met behulp van echografie of CT-scans.
Complicaties
Complicaties van een buikabces zijn onder meer verspreiding van de infectie naar het bloed (sepsis) en de lever, met een leverabces als gevolg. Genezing van een abces kan leiden tot littekenvorming en verklevingen.
Meer informatie
Thompson, J. 2000, 'The peritoneum, omentum, mesentery & retro-peritoneal space', in: Bailey and Love’s Short Practice of Surgery, eds R.C.G. Russell, N.S. William and C.J.K. Bulstrode, 23rd edn, Arnold, London.
Minei, J.P. and Champine, J. 1997, 'Abdominal abscesses and gastrointestinal fistulas', in: Sleisenger & Fordtran’s Gastrointestinal and Liver Disease Pathophysiology, Diagnosis, Management, eds M. Feldman, B.F. Scharschmidt and M.H. Sleisenger, 6th edn, W.B. Saunders, USA.
Dellinger, E.P. 1997, 'Surgical infections', in: Textbook of Surgery. The Biological Basis of Modern Surgical Practice, ed. D. C. Sabiston,15th edn, W.B. Saunders, USA.