Zelfbeeld

Wat is zelfbeeld?

Zelfbeeld is hoe iemand over zichzelf denkt. Vaak is dat onbewust. Het zelfbeeld bepaalt je handelen. Wie zichzelf dom vindt, begint niet gemakkelijk aan een opleiding. Wie zichzelf lelijk vindt, zal zich op de achtergrond houden en zich onopvallend kleden.

Bent u huisarts of praktijkmanger?

Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen? 

In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.

Download het whitepaper

Gedrag en zelfbeeld

Je gedrag en je zelfbeeld versterken elkaar. Het is belangrijk om te weten of je zelfbeeld klopt. Want het heeft veel invloed op je doen en laten. Door een verkeerd negatief zelfbeeld kunnen kansen verloren gaan. Het zelfbeeld kan ook onrealistisch positief zijn. Zodat je taken op je neemt die je niet aankunt. Bijvoorbeeld als je denkt dat je slimmer bent dan je echt bent.

Hoe ontstaat het zelfbeeld?

Een zelfbeeld ontstaat door wat je hebt meegemaakt en wat anderen over je zeggen. Positieve en negatieve ervaringen vormen een zelfbeeld. Als je vroeger nooit werd uitgenodigd voor feestjes, denk je misschien dat je saai of onbelangrijk bent.

Na een tijd draait het om: je zelfbeeld bepaalt steeds meer wat je meemaakt en hoe je dat beleeft.

Twee manieren om een zelfbeeld te veranderen

Je zelfbeeld kan juist zijn of niet, ongeacht of het positief of negatief is. Wie alleen maar aan zichzelf denkt en anderen altijd gebruikt om er zelf beter van te worden, kan zichzelf een egoïst vinden. Dat is een negatief zelfbeeld, maar het klopt wel. Om een positiever zelfbeeld te krijgen, moet diegene zich anders gaan gedragen.

Iemand kan zichzelf ook een egoïst vinden terwijl hij vaak voor anderen klaarstaat en genoeg tijd voor zijn gezin en vrienden vrijmaakt. Ook in dat geval is het een negatief zelfbeeld, maar het lijkt niet te kloppen met de werkelijkheid. 

Deze persoon hoeft zijn gedrag niet te veranderen; hij kan beter eens kritisch naar zijn zelfbeeld kijken. Mogelijk heeft hij te weinig oog voor zijn positieve aspecten. Als hij meer vertrouwd raakt met zijn positieve kanten, krijgt hij vanzelf een positiever zelfbeeld.

Stappenplan om een onterecht zelfbeeld te veranderen

Als je onterecht een negatief zelfbeeld hebt, kun je dit veranderen.

Stap 1: benoem het negatieve zelfbeeld

Vind je het moeilijk om je zelfbeeld in een woord of zin te beschrijven? Vaak heeft een negatief zelfbeeld te maken met de volgende gebieden: uiterlijk, maatschappelijk succes, omgang met anderen en intelligentie.

Stap 2: benoem het tegengestelde zelfbeeld

Zoek de positieve kanten van het negatieve zelfbeeld. Bijvoorbeeld: vind je jezelf lelijk? Kijk dan naar de mooie kanten van je lichaam. Of zoek een positieve eigenschap. Bijvoorbeeld: vind je jezelf saai? Misschien ben je wel heel slim en behulpzaam.

Stap 3: zoek voorbeelden uit het dagelijks leven van het tegengestelde zelfbeeld

Denk terug aan situaties waarin je je bijvoorbeeld erg mooi of slim voelde. Dat kunnen situaties van de laatste tijd zijn, maar ook gebeurtenissen van vroeger.

Stap 4: maak het tegengestelde zelfbeeld voelbaar

Er zijn 4 manieren om het tegengestelde zelfbeeld te voelen:

• Voorstellingsvermogen.Je voorstellingsvermogen beïnvloedt je gevoel. Denk terug aan een situatie uit stap 3. Probeer je deze situatie zo goed mogelijk voor te stellen. Ervaar je het gevoel?
• Dingen die je tegen jezelf zegt.Wat je tegen jezelf zegt, is van invloed op je gevoel. Als je steeds tegen jezelf zegt dat je een nietsnut bent, voel je je waarschijnlijk ook zo.
• Lichaamshouding.Hoe je kijkt en hoe je erbij staat of zit, bepaalt ook je gevoel. Rechtop staan, je vuisten ballen en vastberaden kijken, geeft je een krachtig gevoel.
• Muziek.Muziek beïnvloedt bij veel mensen het gevoel. Tegelijk met de beelden, zinnen en houding, kun je passende muziek afspelen.

Stap 5: combineer het negatieve zelfbeeld en het tegengestelde zelfbeeld Stel je het negatieve zelfbeeld weer voor. Probeer het echt te ervaren. Daarna probeer je het beeld om te buigen. Dat kan op 2 manieren:

• Wegdrukken.Roep het positieve beeld op, zeg iets positiefs tegen jezelf, zet positieve muziek op en neem een positieve lichaamshouding aan.
• Veranderen.Neem een situatie in gedachte waarin je het negatieve zelfbeeld ervaart. Verander in gedachte je gedrag. Zorg dat je het gevoel krijgt dat bij het positieve zelfbeeld hoort.

Meer informatie

Vergroot je zelfvertrouwen : in 7 stappen naar een positief zelfbeeld 
Sigrid Engelbrecht ISBN13: 9789058779359