Strottenhoofdoedeem

Bij strottenhoofdoedeem hoopt zich vloeistof op in het zachte weefsel van het strottenhoofd (de larynx), waardoor het strottenhoofd opgezet raakt. Strottenhoofdoedeem ofwel larynxoedeem veroorzaakt verstopping van de luchtwegen, waardoor ademhalingsproblemen, heesheid of stemverlies kunnen ontstaan.

Dokter Appke voor uw gezondheidsvragen

Bij een langdurige keelpijn wel of niet naar de huisarts? Heeft u een bijsluiter waar u niet uitkomt? Dokter Appke is er voor u!

• Snel én deskundig antwoord op uw gezondheidsvraag
• Online beeldbellen met een huisarts
• Stuur een foto mee van uw klacht
• Uw gegevens zijn veilig en blijven vertrouwelijk
• Ook 's avonds, in het weekend én op feestdagen bereikbaar

Download Dokter Appke

Oorzaken

Strottenhoofdoedeem kan ontstaan:

• door allergische reacties (op bijvoorbeeld medicijnen of insectenbeten). De bekendste medicijnen die een allergische reactie met larynxoedeem kunnen geven, zijn de ACE-remmers (groep van bloeddrukverlagende middelen). Dit kan meteen bij de start ervan gebeuren, maar kan ook nog na langdurig gebruik optreden.
• door letsel (door ongelukken, inslikken van bijtende stoffen).
• door infecties (strottenhoofdontsteking).
• door keeloperaties.
• als gevolg van bepaalde ziektes, zoals
  - het venacavasuperiorsyndroom (waarbij door druk op de bovenste holle ader bloedstuwing naar de keel en het gezicht optreedt).
  - verstopping van de halsader.
  - slecht werkende nieren (waarbij zich in het lichaam vocht ophoopt).
• door een verstopping als gevolg van kanker.

Daarnaast kan strottenhoofdoedeem erfelijk zijn (erfelijk angio-oedeem).

Symptomen strottenhoofdoedeem

Hoe snel strottenhoofdoedeem ontstaat, hangt sterk af van de oorzaak. De belangrijkste symptomen zijn:

• Verstopping van de luchtweg, waardoor de ademhaling luidruchtig wordt (stridor).
• Heesheid.
• Een gedempte en lage stem.
• Moeite bij het slikken.
• Steeds sterkere ademnood.

Niet-allergisch oedeem begint meestal langzaam, maar ontwikkelt zich steeds sneller. In het begin klinkt de stem hees en gedempt en heeft ze een andere hoogte. Daarna komen er symptomen van blokkering van de luchtwegen.

Als er sprake is van een allergische reactie, dan zet het strottenhoofd op als direct gevolg van blootstelling aan het allergeen (de stof die allergie veroorzaakt). Het kan zijn dat door allergisch oedeem (ook wel angio-oedeem genoemd) alleen het strottenhoofd is opgezwollen, maar vaak zijn er ook nog andere symptomen. Zoals jeuk, opzetten van het gezicht en gezwollen lippen, handen en voeten.

Diagnose

De diagnose strottenhoofdoedeem wordt gesteld op basis van de symptomen. Met een lichamelijk onderzoek kan die diagnose worden bevestigd. Daarbij wordt een flexibele laryngoscoop met glasvezel gebruikt om het strottenhoofd te onderzoeken. Wanneer het strottenhoofd letsel heeft opgelopen, bijvoorbeeld bij een ongeluk, moet worden gekeken of er sprake is van breuken. Dat gebeurt met een lichamelijk onderzoek en radiologische controle.

Behandeling strottenhoofdoedeem

Hoe strottenhoofdoedeem behandeld wordt, hangt af van de oorzaak van het oedeem (vochtophoping tussen de cellen). Wanneer er sprake is van letsel en er geen andere verwondingen zijn opgetreden, gaat het oedeem meestal vanzelf over. Vernevelaars met medicatie (adrenalinepreparaten), vochtige lucht en absolute stemrust kunnen helpen om de zwelling te laten slinken. Met ontstekingsremmers (steroïden) kan iets tegen de ontsteking worden gedaan.

Angio-oedeem is een situatie die om een spoedoperatie vraagt. Als er niet snel wordt ingegrepen, kan iemand snel overlijden als gevolg van ernstige verstopping van de luchtwegen. Er moet dan meteen een tracheotomie of intubatie worden uitgevoerd, zodat de patiënt direct weer goed kan ademhalen.

Strottenhoofdoedeem als gevolg van een ziekte, bijvoorbeeld nefrotisch syndroom, venacavasuperiorsyndroom of slecht werkende nieren, kan worden verholpen door eerst de aandoening zelf te behandelen. Strottenhoofdoedeem door een verstopping van de aderen en het lymfesysteem neemt meestal vanzelf binnen een paar dagen af.

Oedeem dat veroorzaakt wordt door een verstopping als gevolg van kanker, kan worden verminderd door bestraling, chemotherapie of een combinatie van beide methoden.

Complicaties strottenhoofdoedeem

Een complicatie van strottenhoofdoedeem is vaak een verstopte luchtweg, waardoor ademhalingsproblemen kunnen optreden. In minder ernstige gevallen kunnen door een gebrek aan zuurstof hoofdpijn, rusteloosheid, verwardheid, depressiviteit, desoriëntatie, hartkloppingen, spierzwakte, misselijkheid en overgeven optreden.

In ernstige gevallen kan een snel ontwikkelend oedeem ernstig zuurstofgebrek en daardoor bewusteloosheid en circulatiestoornissen veroorzaken. Daaronder hebben de ademhaling en de bloedsomloop te lijden. Iemand kan dan binnen enkele minuten overlijden als er niet medisch wordt ingegrepen.

Meer informatie

Informatie van de Patiëntenvereniging van Hereditair Angio-oedeem en Quincke’s Oedeem
www.hae-qe.nl

Bastian, R.W. (1991), Acute Inflammatory Diseases of the Larynx, in: Ballenger, J.J. (ed.), Diseases of the Nose, Throat, Ear, Head and Neck, 14th ed., Lea and Febiger, London.

Howard, D.J. & Lund, V.J. (2002), Pharynx, Larynx and Neck, in: Russell, R.C.G., Williams, N.S. & Bulstrode, C.J.K. (eds.), Bailey & Love’s Short Practice of Surgery, 23rd ed., Arnold, London.