Spanningspneumothorax
Spanningspneumothorax is een aandoening waarbij er zich een toenemende hoeveelheid lucht in de pleuraholte ophoopt. Er is een lek ontstaan waardoor de lucht alleen naar binnen kan en niet meer naar buiten. Dit veroorzaakt een grote druk in de pleuraholte, met als gevolg dat de long- en hartfunctie ernstig vermindert.
Bent u huisarts of praktijkmanger?
Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen?
In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.
Oorzaken
Een spanningspneumothorax wordt vooral veroorzaakt door mechanische beademing. Ook kan deze optreden na letsel aan de borstkas (messteek, gebroken rib), of na een operatie.
Normaal gesproken is de druk in de pleuraholte zeer laag en wordt deze zelfs negatief tijdens het inademen. Maar als er een scheurtje in de long of de borstkas zit, kan er lucht naar de pleuraholte lekken. Bij een spanningspneumothorax kan deze lucht niet meer terugstromen omdat het scheurtje als een soort klep fungeert. Hierdoor hoopt de lucht zich op in de pleuraholte, wat tot een toenemende druk in de pleuraholte leidt.
De hoge luchtdruk in de pleuraholte leidt tot het inklappen van de long. Ook beweegt het hart daardoor uit het midden van de borstkas vandaan. Door deze verandering van positie moeten de bloedvaten zich uitrekken en komen er knikken in. Zo ontstaat een verminderde bloedtoevoer naar het hart, wat weer tot hartfalen leidt. Daarom moet spanningspneumothorax snel worden behandeld.
Symptomen spanningspneumothorax
Mensen met spanningspneumothorax hebben meestal een plotselinge scherpe pijn in de borstkas, gevolgd door ernstige kortademigheid, cyanose en bewustzijnsverlies. Cyanose is een blauwachtige verkleuring van de huid, nagelbedden en slijmvliezen als gevolg van een laag zuurstofniveau in het bloed. De bloeddruk daalt, de hartslag versnelt, de aderen in de hals en het gezicht verwijden zich en het gezicht wordt roodpaars.
Diagnose
In de meeste gevallen kan de diagnose worden gesteld aan de hand van de klachten en lichamelijk onderzoek. De behandeling wordt in gang gezet voordat met onderzoeksprocedures wordt begonnen, omdat ieder tijdverlies fataal kan zijn.
Bij het lichamelijk onderzoek blijkt dat de aangedane zijde van de borstkas niet meedoet met de ademhaling en dat er met de stethoscoop geen ademhaling te horen is. Daarnaast is op een röntgenfoto van de borstkas geen volledige long te zien, maar wel een ingeklapte long.
Behandeling spanningspneumothorax
De onmiddellijke behandeling van spanningspneumothorax bestaat uit het inbrengen van een holle naald in de borstholte om de lucht te laten ontsnappen en de druk in de pleuraholte te verminderen. Hierdoor kan de long uitzetten en het hart weer beter beginnen te functioneren.
Is de patiënt eenmaal buiten levensgevaar, dan wordt een drain ingebracht om ervoor te zorgen dat de long weer volledig kan uitzetten. Wanneer de longen volledig zijn uitgezet en er geen gevaar op herhaling bestaat, wordt de drain verwijderd.
Complicaties
De belangrijkste complicatie van een spanningspneumothorax is dood door hart- en ademhalingsfalen. Zuurstofgebrek in de hersenen kan onherstelbare hersenschade veroorzaken. Overige complicaties van een spanningspneumothorax zijn een pyopneumothorax (ophoping van pus in de borstholte) en een hemothorax (bloed in de borstholte).
Meer informatie
Informatie over pneumothorax van de longartsen van het St. Anna Ziekenhuis in Geldrop
www.mijnlongen.nl/longartsen_st_anna_ziekenhuis/728bfef9/1/longen.aspx
(Engelstalige) informatie over spanningspneumothorax van Trauma.org
www.trauma.org/archive/thoracic/CHESTtension.html
Lukanich, J.M., Grondin, S.C. & David, J. (2001), “Chest Wall and Pleura” in: Townsend, Jr, C.M., Beauchamp, R.D., Evers, B. et al. (eds.) Sabiston Textbook of Surgery, 16th ed., W.B. Saunders Company, Philadelphia.