Slokdarmperforatie en slokdarmruptuur
De slokdarm (oesofagus) is een gespierde buis die in het verlengde ligt van de keelholte (farynx) en bovenin de maag uitmondt. De slokdarmspieren stuwen het voedsel van de mond naar de maag. Een perforatie van de slokdarm is letterlijk een doorboring. Een ruptuur van de slokdarm is een scheur. In beide gevallen is het resultaat een gat in de wand van de slokdarm. Beide termen worden door elkaar gebruikt en worden hier daarom samen besproken. Een ruptuur of perforatie van de slokdarm kan verschillende oorzaken hebben; het is een ernstige aandoening die onmiddellijk moet worden behandeld.
Bent u huisarts of praktijkmanger?
Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen?
In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.
Oorzaken
Een ruptuur of perforatie van de slokdarm kan verschillende oorzaken hebben.
De slokdarm kan beschadigd raken bij medische ingrepen waarbij gebruik wordt gemaakt van instrumenten als een endoscoop of een dilatator (instrument om de slokdarm wijder te maken). Ook bij tracheostomie (het maken van een opening in de luchtpijp) of bij endotracheale intubatie (het inbrengen van een buisje in de luchtpijp) kan de slokdarm beschadigen.
Slokdarmperforatie kan ook het gevolg zijn van beschadiging van de slokdarm door een scherp of stomp voorwerp (bijvoorbeeld door messteken of als gevolg van een auto-ongeluk).
Verschijnselen
Een slokdarmruptuur veroorzaakt hevige pijn op de borst, braken, moeilijkheden met slikken en benauwdheid. Soms zit er bloed in het braaksel. Andere symptomen van een slokdarmruptuur zijn koorts en een versnelde hartslag.
Diagnose
Om de diagnose te kunnen stellen, moet de arts weten of de patiënt betrokken is geweest bij een ongeluk of mishandeling, of een medisch onderzoek met instrumenten (bijvoorbeeld een endoscoop) heeft ondergaan. Met behulp van endo-echografie of een CT-scan kan de plaats van de scheur worden bepaald.
Behandeling
Bij een niet al te ernstige ruptuur kan een operatie achterwege blijven. Het oraal (via de mond) innemen van voedsel en drinken moet dan worden beperkt. De patiënt krijgt een infuus waarover, naast vocht, ook pijnstillers en antibiotica kunnen worden toegediend. In veruit de meeste gevallen is echter een operatie nodig. Deze moet binnen twaalf uur na het ontstaan van de ruptuur plaatsvinden. Gebeurt dit niet, dan kunnen de weefsels opzwellen en is het niet meer mogelijk de scheur met hechtingen te sluiten.
Meer informatie
Bancewicz, J. (2000), ‘The oesophagus’, in: Russell, R.C.G., Williams, N.S. & Bulstrode, C.J.K. (eds.), Bailey & Love’s short practice of surgery, 23rd ed., Arnold, London.
Jackimczyk, K. (1993), ‘Blunt Chest Trauma’, Emergency Medicine Clinics of North America, vol. 11, no. 1, pp. 81-96.
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8432258?dopt=Abstract
Jones, W.G. and Ginsberg, R.J. (1992), ‘Oesophageal Perforation: A Continuing Challenge’, The Annals of thoracic surgery, vol. 53, no. 3, March, pp. 534-543.
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1489367?dopt=Abstract
Lee, S., Mergo, P.J. and Ros, P.R. (1996), ‘The Leaking Oesophagus: CT Patterns of Oesophageal Rupture, Perforation, And Fistulization’, Critical reviews in diagnostic imaging, vol. 37, no. 6, pp. 461-490.
www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Retrieve&db=PubMed&list_uids=8993946&dopt=Abstract