Teveel natrium in het bloed (Hypernatriëmie)

Wat is natrium?

Natrium is een mineraal dat onderdeel uitmaakt van keukenzout (natriumchloride). Het zit van nature in veel voedingsmiddelen. Daarnaast krijgen we veel natrium binnen via het zout dat wordt toegevoegd aan diverse producten, tijdens het koken of aan tafel. Doorgaans krijgen mensen in Nederland veel te veel natrium binnen.

Deze tekst gaat over de oorzaken en behandeling van teveel natrium in het bloed.
Waar is natrium voor nodig?
Natrium is nodig om de vochthuishouding en de bloeddruk op peil te houden. Ook is natrium nodig voor de geleiding van de prikkels langs de zenuwen en de werking van de spieren.

Bent u huisarts of praktijkmanger?

Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen? 

In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.

Download het whitepaper

Dagelijkse hoeveel natrium

Voor natrium is geen aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vastgesteld. Dagelijks ongeveer 500 milligram natrium (dit is 1,25 gram keukenzout) zou voor een volwassene voldoende zijn. Dit is ongeveer de hoeveelheid die van nature in onze voeding voorkomt. 0,4 gram natrium komt overeen met 1 gram keukenzout.
De Gezondheidsraad adviseert om dagelijks niet meer dan 2400 milligram (6 gram zout) te gebruiken. Klik hier voor meer informatie.
De hoeveelheid keukenzout die wij binnenkrijgen, is meestal veel groter, namelijk zo'n 9 gram (= 3600 mg natrium).

Hypernatriëmie

Als het natriumgehalte in het bloed verhoogd is, wordt dat hypernatriëmie genoemd. Dagelijks meer zout gebruiken dan de geadviseerde hoeveelheid, leidt nog niet meteen tot een hoge natriumspiegel met klachten. Wel is er een hoger risico op het optreden van een hoge bloeddruk.

Oorzaken

Een hoge natriumspiegel in het bloed kan ontstaan door:

 

• Verlies van veel vocht: uitdroging . Dit kan bijvoorbeeld komen door braken, diarree, extreme hitte, overmatige lichamelijke inspanning, brandwonden of veel plassen bij een ontregelde suikerziekte of diabetes insipidus.
• Te weinig inname van vocht, vooral als het dorstmechanisme niet goed meer werkt (zoals bij veel ouderen het geval is).
• Door excessief veel zout te gebruiken of door gebruik van een infuus met zout.

Verschijnselen

De verschijnselen die optreden zijn:

 

• dorst, misselijkheid, een droge mond.
• versnelde ademhaling.
• prikkelbaarheid, verwardheid of sufheid.
• trillingen aan de spieren.
• spierzwakte.
• duizeligheid of flauwvallen.
• epileptische aanvallen.

Diagnose

Op grond van de klachten en het lichamelijk onderzoek zal de arts een hoge natriumspiegel vermoeden. Dit kan worden bevestigd door de natriumspiegel in het bloed te bepalen. Er wordt dan ook aanvullend onderzoek gedaan naar bijvoorbeeld de kaliumspiegel, de nierfunctie en de bloedsuiker.

Behandeling

Een hoog natriumgehalte moet niet te snel gecorrigeerd worden. Anders kan een hersenbeschadiging ontstaan.

 

Als het mogelijk is, krijgt de patiënt water te drinken. Anders wordt via een infuus vocht toegediend. Regelmatig zal bloedonderzoek herhaald worden. Verder wordt de oorzaak van het hoge natriumgehalte aangepakt.

Meer informatie

Informatie van het Voedingscentrum over natrium
www.voedingscentrum.nl/