Littekenvorming en verbindweefseling van de huid
Littekenvorming en verbindweefseling van de huid kunnen optreden ter plaatse van een wond die is ontstaan na letsel of een operatie en bij bepaalde huidaandoeningen als acne vulgaris, waterpokken, brandwonden, lupus erythematodes en granulomateuze huidaandoeningen. Littekenvorming en verbindweefseling van de huid komen vooral voor bij jonge mensen en even vaak bij mannen als vrouwen. Een andere benaming voor verbindweefseling is fibrose.
Bent u huisarts of praktijkmanger?
Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen?
In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.
Oorzaken
Al snel na het ontstaan van een wond begint het genezingsproces. Het doel hiervan is bescherming van het lichaam tegen binnendringende en zich snel vermenigvuldigende ziekteverwekkers die een infectie kunnen veroorzaken. Tijdens dit genezingsproces vormen fibroblasten, dit zijn huidcellen die zich snel vermenigvuldigen, een grote hoeveelheid eiwitvezels op de wond. Hierbij wordt een tijdelijke, harde laag over het wondoppervlak gevormd, dit is de korst die de wond beschermt terwijl het genezingsproces eronder doorgaat. Als de korst helemaal droog is, valt deze af en laat een litteken achter op de plaats van de dichtgegroeide wond. Verbindweefseling van de huid ontstaat als de genezing van beschadigde weefsels is verstoord, waardoor grote hoeveelheden bindweefsel ophopen op de plaats waar een wond geneest.
Littekens kunnen zich vormen als gevolg van een infectie, operatie, verwonding of ontsteking van de huid. Mogelijke oorzaken van verbindweefseling van de huid zijn langdurige ontstekingen, bestraling en systemische sclerodermie.
Verschijnselen
De verschijnselen openbaren zich meestal als de wond bijna genezen is. Er verschijnen dan lichtroze of bruine gebieden op de wond die zich meestal niet verder uitbreiden dan de randen van de wond. Het litteken- of bindweefsel kan boven het huidoppervlak uitsteken en is stug. De huid om de wond wordt iets naar elkaar toe getrokken. Meestal zijn er geen klachten en verdwijnen de verschijnselen vanzelf als er geen infectie of nieuw letsel optreedt.
Diagnose
De diagnose wordt gesteld op basis van de medische voorgeschiedenis, het verhaal van de patiënt en de verschijnselen. Tevens wordt een lichamelijk onderzoek verricht. Om andere aandoeningen uit te sluiten kan een huidbiopsie worden uitgevoerd.
Behandeling
Littekenvorming en verbindweefseling van de huid verdwijnen meestal na enkele weken vanzelf. Soms is echter medisch ingrijpen nodig om de genezing te bevorderen en complicaties te voorkomen. De meest toegepaste behandelmethode is het aanbrengen van corticosteroïden op het litteken of de verbindweefseling. Andere mogelijke behandelingen zijn een wondverband, bevriezing, bestraling en laserbehandeling. Wanneer deze behandelingen geen effect hebben, kan operatief littekenherstel nodig zijn.
Complicaties
De meest voorkomende complicaties van littekenvorming en verbindweefseling van de huid zijn infecties met verschijnselen als jeuk en pijn. Littekens en verbindweefseling van de huid kunnen daarnaast een cosmetisch probleem zijn omdat ze ontsierend zijn. Dit kan een psychische belasting zijn voor de patiënt. Spanning op littekens ter plaatse van gewrichten kan de beweeglijkheid beperken. Een zelden voorkomende complicatie van littekenvorming is een plaveiselcelcarcinoom.
Meer informatie
Informatie van huidartsen
www.huidinfo.nl
www.huidarts.com
Informatie over bindweefsel en bindweefselziekten
www.cibliga.com
Alster, T.S. and West, T.B. (1997), “Treatment of Scars: A Review”, Ann Plast Surg, vol. 39, no. 4, October, pp. 418-432.
www.ncbi.nlm.nih.gov
Cerda, E. (2005), “Mechanics of scars”, J Biomech, vol. 38, no. 8, August, pp. 1598-1603
www.ncbi.nlm.nih.gov
Robert, R., Meyer, W., Bishop, S. et al. (1999), "Disfiguring Burn Scars and Adolescent Self-esteem", Burns, vol. 25, no. 7, November, pp. 581-585.
www.ncbi.nlm.nih.gov
Champion, R. H., Burton, J. L., Breathnach, S. M. (1998), Rook/Wilkinson/Ebling: Textbook of Dermatology, vol. 2, 6th ed, Blackwell Science, London. (Engels)
Nicholas, B. (1981), The Surgical Treatment of Skin Diseases, in: Patrick Hall-Smith. Cairns, R, J. (eds), Dermatology: Current Concepts and Practice, 3rd ed Butterworths, London. (Engels)
Odom, R.B., James, W.D. and Berger, T.G. (2000), Andrews’ Diseases of the Skin: Clinical Dermatology, 9th ed, W.B. Saunders Company, Philadelphia. (Engels)