Endeldarmontsteking

De endeldarm is het laatste gedeelte van de dikke darm, net voor de anus. In de endeldarm kunnen ontstekingen ontstaan. De medische term voor endeldarmontsteking is proctitis. Een endeldarmontsteking kan kort duren, steeds terugkeren of langdurig aanwezig zijn. In het laatste geval spreken we van een chronische proctitis.

Bent u huisarts of praktijkmanger?

Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen? 

In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.

Download het whitepaper

Oorzaken

Een endeldarmontsteking kan voorkomen bij een chronische darmontsteking zoals de ziekte van Crohn of Colitis ulcerosa. Ook kan een endeldarmontsteking het gevolg zijn van bestraling . Andere oorzaken zijn langdurig gebruik van laxeermiddelen, of infecties die door seksueel contact verspreid worden (seksueel overdraagbare aandoening ofwel soa). Soms is de oorzaak van een ontsteking niet te achterhalen. Er wordt dan gesproken over een idiopathische proctitis.

Symptomen

De meest voorkomende klacht bij een endeldarmontsteking is frequente aandrang om ontlasting te krijgen, waarbij soms geen ontlasting komt (zogenaamde ‘loze aandrang’). Dit kan gepaard gaan met incontinentie voor ontlasting. Er kan sprake zijn van pijnlijke anuskrampen. Soms is er diarree, maar de ontlasting kan ook normaal zijn. Wel zit er vaak bloed en slijm bij de ontlasting. Een endeldarmontsteking geeft meestal geen koorts.

Diagnose

Op basis van de klachten, vragen over de seksuele relaties en lichamelijk onderzoek kan de arts de diagnose overwegen. Bij het lichamelijk onderzoek wordt de anusstreek goed bekeken en bevoelt de arts met de vinger de endeldarm via de anus (rectaal toucher). Ontlasting kan gekweekt worden op bacteriën of andere micro-organismen.

Bij een kijkonderzoek (proctosigmoïdoscopie) wordt het beschadigde slijmvlies van het rectum zichtbaar gemaakt. Het kijkonderzoek kan uitgebreid worden naar onderzoek van de gehele dikke darm.

Tijdens een endoscopie kan een stukje weefsel (biopt) worden afgenomen voor onderzoek onder de microscoop. Ook kunnen uitstrijkjes worden genomen die gekweekt worden op bacteriën. Als een soa wordt vermoed, wordt ook bloedonderzoek gedaan naar andere infecties.

Behandeling

De behandeling hangt af van de onderliggende oorzaak. Geneesmiddelen kunnen zowel als tablet, zetpil of klysma worden voorgeschreven. Als er sprake is van een soa moet(en) de partner(s) ook behandeld worden.

Complicaties

Bij het genezen van een ontsteking kunnen littekens ontstaan. Hierdoor wordt de endeldarm nauwer, wat later tot verstoppingen kan leiden. Soms ontstaat een abces (een afgesloten ontsteking) of een fistel (een abnormale verbinding van de endeldarm met de huid of met andere organen). Een endeldarmontsteking kan zich uitbreiden naar de gehele darm.

Meer informatie

Informatie van de Maag Lever Darm Stichting
www.mlds.nl/ziekten/137/proctitis/

Website van de Crohn en Colitis Ulcerosa Vereniging Nederland
www.crohn-colitis.nl/crohn/colitis-ulcerosa/diagnose-en-behandeling/proctitis

(Engelstalige) informatie van Medscape van WebMD (USA)
http://emedicine.medscape.com/article/775952-overview