Diarree bij kinderen

Diarree is dunne, waterige ontlasting die vaker komt dan iemand gewend is. Soms treden hierbij ook pijn in de buik of buikkrampen op. Diarree wordt ook wel buikloop genoemd.

Diarree is geen ziekte, maar eerder een symptoom van een onderliggend probleem. Iedereen heeft weleens diarree, vooral op reis of op vakantie.

Diarree komt erg vaak voor bij baby’s en kinderen. Bij baby’s die uitsluitend borstvoeding krijgen en brijachtige ontlasting hebben, is er geen sprake van diarree. Bij kinderen met diarree is het erg belangrijk om uitdroging te voorkomen. Zonder snelle behandeling is een ernstige uitdroging levensbedreigend.

Diarree gaat meestal, met of zonder behandeling, binnen enkele dagen over.

Dokter Appke voor uw gezondheidsvragen

Bij een langdurige keelpijn wel of niet naar de huisarts? Heeft u een bijsluiter waar u niet uitkomt? Dokter Appke is er voor u!

• Snel én deskundig antwoord op uw gezondheidsvraag
• Online beeldbellen met een huisarts
• Stuur een foto mee van uw klacht
• Uw gegevens zijn veilig en blijven vertrouwelijk
• Ook 's avonds, in het weekend én op feestdagen bereikbaar

Download Dokter Appke

Oorzaken

Diarree bij kinderen wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door ziekteverwekkers als een virus of een bacterie. De virussen of bacteriën veroorzaken een ontsteking in de darmwand waardoor de darmwand minder vocht op kan nemen. Daardoor wordt de ontlasting dun.

Iemand kan diarree krijgen via bedorven of besmet voedsel of water. De ziekteverwekkers kunnen ook via de ontlasting of het speeksel op een ander worden overgedragen. Dat kan door slechte hygiëne via het toilet, de vingers, speelgoed of keukengerei. Ook in besmet water of bedorven eten zitten bacteriën die een darminfectie kunnen veroorzaken.

Bij jonge kinderen kan diarree daarnaast veroorzaakt worden door het doorkomen van de tanden en kiezen. Bij peuters kan het veel drinken van (light)frisdranken of vruchtensappen diarree veroorzaken. Deze vorm van diarree is niet besmettelijk.

Symptomen

Bij diarree kan het kind pijnlijke buikkrampen hebben. Het kind moet vaker poepen en de ontlasting is licht van kleur, waterdun en kan zurig ruiken. Diarree bij kinderen gaat vaak gepaard met misselijkheid en overgeven, soms ook met koorts.

Een kind met diarree verliest veel vocht en zouten, zeker als het ook koorts heeft of moet overgeven. Als een kind dan niet voldoende drinkt kan het uitdrogen. Vooral kinderen jonger dan 2 jaar kunnen binnen 24 uur uitdrogen.

De mate van uitdroging wordt bepaald aan de hand van de symptomen. In het beginstadium is er niets dat op uitdroging wijst, maar de symptomen treden op als de uitdroging verergert. Tot die symptomen behoren:

• Dorst.
• Rusteloosheid.
• Prikkelbaarheid.
• Een minder soepele huid.
• Een droge mond en droge lippen.
• Diepliggende ogen.
• Het ontbreken van tranen, ook als het kind flink huilt.
• De luiers zijn minder of niet meer nat of kinderen hoeven minder vaak naar het toilet.

In gevallen van ernstige uitdroging komen de gevolgen ervan steeds duidelijker naar voren. Daartoe behoren:

• Een verlaagd bewustzijn.
• Steeds minder plassen.
• Koude, klamme handen en voeten.
• Een versnelde hartslag.
• Een lage of zelfs niet-meetbare bloeddruk en blauwige nagels.

Zonder snelle behandeling is ernstige uitdroging levensbedreigend.

Zelfzorg

Bij diarree is meestal geen behandeling nodig. Wel is er een aantal adviezen om met diarree om te gaan.

Laat het kind drinken.
Het is van belang dat een kind meer drinkt dan normaal om het vochtverlies aan te vullen. Voor kinderen geldt dat ze minstens 1 liter per dag moeten drinken. Zowel borst- als flesvoeding kan gegeven blijven worden. Als het kind goed drinkt, hoeft de flesvoeding niet verdund te worden. Als het drinken van melk niet goed lukt, kan er ook verdunde melk of lauw water gegeven worden.

Laat het kind zittend drinken om verslikking te voorkomen. Wanneer het kind braakt, geef dan telkens een klein beetje vocht. Bijvoorbeeld elke 5 minuten 1 of 2 eetlepels vocht. Met een fles of beker drinkt het kind al gauw te veel waardoor het dan weer gaat braken.

Geef geen drankjes waaraan suiker is toegevoegd.
Diarree kan verergeren door frisdrank, door gezoet vruchtensap zoals appelsap, en door thee met suiker. Ook stimulerende drankjes, zoals koffie en bepaalde medicinale theesoorten, zijn af te raden. Het kind mag wel melk drinken, maar geef niet te veel melkproducten.

Geef ORS-drank.
Geef een kind bij kans op uitdroging ORS (Oral Rehydration Solution). In dit speciale drankje zitten suikers en zouten die het lichaam nodig heeft om vocht op te nemen en vast te houden. Voor kinderen bestaat er ORS (junior) met een lekker smaakje. ORS kan zonder recept bij de apotheek of drogist gekocht worden als kant-en-klare drank of als oplospoeder.

Als ORS niet te krijgen is, kan ook zelf gemaakt worden. Maak dan een oplossing van één theelepel tafelzout en acht theelepels of acht klontjes suiker per liter (mineraal of gekookt) water. Dit werkt heel goed.

Laat het kind eten.
Kinderen met diarree hebben meestal minder eetlust. Vaak valt een kind af, omdat het minder eet en ook minder voedingsstoffen uit het eten opneemt. Daar heeft het echter juist meer behoefte aan. De voedingstoestand van het kind gaat dan achteruit. Als het al ondervoed was, zijn de gevolgen nog ernstiger. Daarom moet een kind met diarree normaal blijven eten.

Een dieet is niet nodig. Een kind met diarree mag gewoon vezelrijke voeding blijven eten, zoals groenten, fruit en volkorenbrood. Bij buikkrampen is het verstandig om kleinere porties te geven. Vermijd producten die het spijsverteringsstelsel kunnen irriteren, zoals sterk gekruid of vet eten.

Geef geen diarreeremmers.
Er bestaan geen medicijnen tegen diarree. Bij waterdunne diarree is het niet verstandig om diarreeremmers te gebruiken, zoals loperamide. Dit neemt de oorzaak van de diarree niet weg. De veroorzaker van diarree moet juist via de ontlasting de darm verlaten. Bovendien kunnen diarreeremmers bij kinderen ernstige bijwerkingen geven.

Neem goede hygiëne in acht.
Een kind met diarree kan de ziekteverwekker via ontlasting of speeksel gemakkelijk op anderen overdragen. Een goede hygiëne is belangrijk om dit te voorkomen:
• Verschoon luiers regelmatig.
• Was de handen goed na het verschonen van de luiers, na het gebruik van het toilet en voor het (bereiden van) eten of drinken.
• Was eet- en drinkgerei goed af en houd het aanrecht en het toilet goed schoon.
• Maak speelgoed dat gebruikt wordt regelmatig schoon.

Preventie

De volgende tips helpen om diarree te voorkomen:

• Bewaar eten koel, het liefst in de koelkast.
• Gooi voedingsmiddelen weg waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken.
• Bak of grill vlees goed door, zodat het goed gaar is. Let erop dat gebarbecued vlees, vooral kip, ook van binnen gaar is.
• Drink op reis alleen mineraalwater, melk, limonade, blikjes, pakjes of flessen. Water uit de kraan is namelijk niet overal te drinken.
• Gebruik geen ijsklontjes.
• Geef alleen verpakte ijsjes aan het kind.
• Kook water goed door.
• Gebruik geen ongekookt (rauw)voedsel.
• Schil fruit altijd zelf. Was het fruit met mineraalwater uit een fles.
• Bekijk of zwemwater veilig is. Zoet, stilstaand water kunnen veel bacteriën bevatten, zeker bij warm weer.

De arts raadplegen

Neem direct contact op met een arts als het kind jonger is dan 2 jaar en:

• aldoor blijft huilen en niet te troosten is.
• suf of verward is.
• niet wil drinken.
• een dag niet meer geplast heeft.
• langer dan een dag waterdunne diarree heeft.
• naast diarree ook koorts heeft (39 ºC en hoger).
• diarree heeft en steeds moet overgeven.
• bloed of slijm bij de ontlasting heeft.

Als het kind ouder is dan 2 jaar, neem dan contact op met een arts als het:

• aldoor blijft huilen en niet te troosten is.
• suf of verward is.
• niet wil drinken.
• een dag niet meer geplast heeft.
• naast diarree ook koorts heeft (39 ºC en hoger).
• 3 dagen waterdunne diarree heeft.
• na een week nog steeds diarree heeft die niet minder is geworden.
• bloed of slijm bij de ontlasting heeft.

Meer informatie

Informatie van het Nederlands Huisartsen Genootschap
www.thuisarts.nl/mijn-kind-heeft-last-van-diarree

Informatie van de Maag Lever Darm Stichting
www.mlds.nl/diarree