Tuberculose van botten en gewrichten

Tuberculose is een infectie die wordt veroorzaakt door Mycobacterium tuberculosis. Deze bacterie komt gewoonlijk met de ingeademde lucht het lichaam binnen en kan zich vanuit de longen verspreiden naar andere delen van het lichaam. De infectie kan ook de botten en gewrichten aantasten, wat in ontwikkelingslanden nog veel voorkomt. In bijna de helft van de gevallen van tuberculose van botten en gewrichten is de wervelkolom (ruggengraat) aangedaan. Tuberculose van botten en gewrichten komt het meest voor bij kinderen, tieners en jongvolwassenen en niet zo vaak bij ouderen.

Bent u huisarts of praktijkmanger?

Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen? 

In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.

Download het whitepaper

Oorzaak

De tuberkelbacterie wordt meestal van de ene persoon op de andere overgebracht via de lucht, maar kan zich ook verspreiden via ongepasteuriseerde melk van geïnfecteerde koeien. Als iemand met tuberculose niest of hoest, komen de bacteriën in de lucht terecht en als andere mensen die lucht vervolgens inademen, kunnen zij ook geïnfecteerd raken. Vanuit de longen kan de bacterie zich naar allerlei delen van het lichaam verspreiden. Als de infectie zich tot de botten uitbreidt, gebeurt dat meestal via de bloedbaan. Van alle botten en gewrichten is de wervelkolom het vaakst door tuberculose aangedaan.

Verschijnselen

De verschijnselen van deze infectie ontwikkelen zich gewoonlijk langzaam en beginnen met gewichtsverlies en ’s avonds lichte koorts. Andere symptomen manifesteren zich geleidelijk naarmate de ziekte voortschrijdt en variëren al naar gelang de aangedane lichaamsdelen. Van de botten en gewrichten is de wervelkolom het vaakst aangedaan; op de plaats van de infectie ontwikkelt zich dan de zogeheten ziekte van Pott oftewel spondylitis tuberculosa (wervelontsteking). De aandoening wordt gekenmerkt door pijn in de rug en nek, koorts en gewichtsverlies en kan leiden tot verlamming en vervorming van de wervelkolom. De infectie kan ook andere gewrichten aantasten,vooral dragende gewrichten als de knieën en een gewrichtsontsteking veroorzaken. Dit komt vooral voor bij lang aanhoudende gevallen van tuberculose; de ontsteking veroorzaakt pijn als de gewrichten worden bewogen. Misvorming van de gewrichten kan het functioneren ervan bemoeilijken.

Diagnose

Bij het stellen van de diagnose vormen een eerdere infectie met tuberculose en de genoemde verschijnselen een aanwijzing voor tuberculose van botten en gewrichten. Verder wordt gebruik gemaakt van microscopisch onderzoek en worden kweken gemaakt van bloed, sputum en botweefsel waarvan wordt vermoed dat het is geïnfecteerd. Röntgenfoto’s, CT-scans en MRI zijn eveneens onderzoeken om de afbraak van botweefsel en andere veranderingen die optreden als gevolg van de infectie op te sporen.

Behandeling

Deze aandoening wordt behandeld met tuberculosemiddelen. Bij langdurige infectie die niet op behandeling reageert, kan een operatie nodig zijn. Verder zijn goede voeding en voldoende rust bevorderlijk voor het genezingsproces. Om geïnfecteerd botweefsel te verwijderen en ervoor te zorgen dat botten en gewrichten normaal kunnen blijven functioneren, vindt doorgaans een operatie plaats.

Prognose

Als in een vroeg stadium de juiste behandeling wordt gegeven, is de prognose doorgaans goed. Het corrigeren van eventuele misvormingen tengevolge van de infectie, kan plaatsvinden nadat de patiënt is genezen.

Voedingspatroon

Patiënten met tuberculose hebben extra vitaminen en mineralen nodig en daarnaast een verhoogde behoefte aan calorieën, eiwit en vocht. De meeste patiënten hebben een slechte eetlust en moeten daarom makkelijk verteerbare en voor hen appetijtelijke maaltijden aangeboden krijgen. Als de patiënt niet in staat is grote hoeveelheden voedsel tot zich te nemen, is het wellicht nodig vaker op een dag kleine hoeveelheden te eten. De één heeft meer voeding nodig dan de ander; voor een individueel voedingsadvies kunnen patiënten een voedingsdeskundige raadplegen.

Meer informatie

Informatie over tuberculose
www.rivm.nl

Informatie over tuberculose
nl.wikipedia.org/wiki/Tuberculose