Open urachus
Een open urachus is een misvorming van de urachus. Een open urachus komt zelden voor. Normaal gesproken blijft de urachus niet open na de geboorte, maar verandert in een strook bindweefsel. Een enkele keer verandert de urachus na de geboorte niet geheel en al in een weefselstrook, maar blijft als een holle buis in verbinding staan met de blaas en/of de navel; er is dan sprake van een open urachus. Zo’n open urachus kan problemen veroorzaken, zoals het lekken van urine uit de navel. Soms kan obstructie (verstopping) van de urinestroom bij de blaas leiden tot een open urachus bij volwassenen.
Dokter Appke voor uw gezondheidsvragen
Bij een langdurige keelpijn wel of niet naar de huisarts? Heeft u een bijsluiter waar u niet uitkomt? Dokter Appke is er voor u!
- Snel én deskundig antwoord op uw gezondheidsvraag
- Online beeldbellen met een huisarts
- Stuur een foto mee van uw klacht
- Uw gegevens zijn veilig en blijven vertrouwelijk
- Ook 's avonds, in het weekend én op feestdagen bereikbaar
Oorzaken
De precieze oorzaak van een open urachus is niet bekend. Volgens een bepaalde theorie is een obstructie van de urinewegen bij de foetus er de oorzaak van dat de urachus na de geboorte openblijft. Deze theorie is echter aanvechtbaar, aangezien een aantal onderzoekers heeft aangetoond dat zelfs de ernstigste afwijkingen van de urinewegen bij baby’s, waarbij de urinestroom sterk belemmerd was, niet gepaard gingen met een open urachus. Een ander argument tegen deze theorie is dat de urinebuis (urethra), waar de urine door naar buiten stroomt, pas in een veel later ontwikkelingsstadium doorgankelijk wordt, namelijk nadat de urachus is verdwenen. Verstopping van de urinewegen is dan ook wellicht niet de hoofdoorzaak van een open urachus na de geboorte, aangezien de druk in de blaas van de foetus hoog blijft totdat de urinebuis volledig is gevormd en er een doorgang beschikbaar is om de urine naar buiten te laten stromen. Als een verstopping van de urinewegen de oorzaak van een open urachus zou zijn, zou deze afwijking echter vaker voorkomen dan nu het geval is.
Verschijnselen
Het meest voorkomende verschijnsel van een open urachus is het lekken van urine uit de navel. Is de fistel (opening) erg klein, dan is het lekken heel beperkt of komt slechts af en toe voor. Op den duur raakt het gebied rond de navel opgezwollen, wordt rood en gaat vervellen als gevolg van irritatie door de chemische stoffen die in de urine zitten. De aangetaste plek geneest langzaam.
Diagnose
De aanwezigheid van een open urachus wordt bevestigd door het inbrengen van een sonde of katheter in de navel. Is de vloeistof die uit de navel lekt, afkomstig van een plaatselijke infectie, dan ontmoet de sonde al spoedig weerstand. Bij een open urachus bestaat er echter een verbinding tussen de navel en de blaas, zodat de sonde gemakkelijk naar binnen glijdt.
Röntgenonderzoeken als fistulografie en mictie-cysto-urethrografie (MCUG) helpen ook bij de diagnose van een open urachus. Bij fistulografie wordt een contrastvloeistof in de verdachte opening gespoten, waarna röntgenfoto’s worden gemaakt. Als daarop te zien is dat de vloeistof in de buikholte komt of zelfs de blaas binnendringt, is daarmee de diagnose van een open urachus bevestigd. Fistulografie helpt ook een onderscheid te maken tussen een open urachus en andere aangeboren afwijkingen, zoals een abnormale verbinding tussen de navel en het mesenterium (de vliezen die de verschillende delen van de darmen scheiden). Bij mictie-cysto-urethrografie (MCUG) wordt een katheter in de blaas ingebracht en de blaas gevuld met een contrastvloeistof. Vervolgens wordt een reeks röntgenfoto’s gemaakt terwijl de patiënt aan het urineren is. De contrastvloeistof dringt alle kanalen binnen waarmee de blaas in verbinding staat; hierdoor kan de aanwezigheid van een open urachus worden bevestigd.
Bij een open urachus blijkt uit laboratoriumonderzoek van de vloeistof die uit de navel lekt, dat die stoffen bevat als stikstof en ureum (en dus urine is).
Echografie en computertomografie (CT) brengen de inwendige organen in beeld en helpen daarin eventueel aanwezige afwijkingen op te sporen.
Behandeling
Een open urachus wordt operatief behandeld. Daarbij zijn verschillende operatietechnieken mogelijk. Voor een afdoende behandeling moet behalve alle afwijkende weefsels ook een deel van de blaas operatief worden weggenomen. Sommige chirurgen geven echter de voorkeur aan een minder ingrijpende operatie, waarbij alleen het overblijfsel van de urachus van de blaas wordt losgemaakt en vervolgens verwijderd. Een zware operatie wordt liever achter de hand gehouden voor hardnekkige gevallen met steeds terugkerende infecties. Uit cosmetische overwegingen wordt de navel bij een operatie zo mogelijk gespaard. In sommige ziekenhuizen wordt de laatste tijd gebruik gemaakt van een laparoscoop bij de operatie van een open urachus. Bij gebruikmaking van dat instrument kan met een kleinere incisie (insnijding) worden volstaan, waardoor de operatie minder invasief is.
Prognose
Gebleken is dat operaties met een laparoscoop een beter resultaat hebben en dat er minder postoperatieve complicaties optreden.
Meer informatie
(Engels) Informatie van de National Library of Medicine (USA)
www.nlm.nih.gov
(Engels) Yu, J. S, Kim, K. W, Lee, H. J, et al. (2001), “Urachal Remnant Diseases: Spectrum of CT and US Findings”, Radiographics, vol.21, no.2, pp.451-461 (USA)
www.ncbi.nlm.nih.gov
(Engels) Groot-Wassink, T, Deo, H, and Charfare, H, et al. (2000), “Laparoscopic excision of the urachus”, Surgical Endoscopy, vol.14, no.7, pp.680-681 (USA)
www.ncbi.nlm.nih.gov
(Engels) Mesrobian, H.G, Zacharias, A, and Balcom, A.H, et al. (1997), “Ten years of experience with isolated urachal anomalies in children”, Journal Of Urology, vol.158, no.3Pt2, pp.1316-1318 (USA)
www.ncbi.nlm.nih.gov
Gearhart, J.P, and Jeffs, R.D. (1992), Exstrophy Of The Bladder, Epispadias, And Other Bladder Anomalies, in: Walsh, P. C, Retik, A. B, and Stanley, T. A, et al, (eds) Campbell’s Urology, 6th ed, W. B. Saunders, Philadelphia.