Neuritis vestibularis
Het vestibulum is het gehoor- en evenwichtsorgaan dat zich in het binnenoor bevindt. Neuritis vestibularis kan worden omschreven als een plotseling verlies van de vestibulaire functie, zonder dat daarbij gehoorstoornissen of stoornissen aan het centrale zenuwstelsel optreden, bij een overigens gezond persoon. De aandoening veroorzaakt draaiduizeligheid of onbalans, die plotseling kan optreden of met tussenpozen. Neuritis vestibularis treedt in het algemeen slechts aan één zijde van het lichaam op (unilateraal). Neuritis vestibularis wordt ook wel acute labyrintitis, neuronitis vestibularis, epidemische vertigo en neurolabyrinthitis epidemica genoemd.
Dokter Appke voor uw gezondheidsvragen
Bij een langdurige keelpijn wel of niet naar de huisarts? Heeft u een bijsluiter waar u niet uitkomt? Dokter Appke is er voor u!
- Snel én deskundig antwoord op uw gezondheidsvraag
- Online beeldbellen met een huisarts
- Stuur een foto mee van uw klacht
- Uw gegevens zijn veilig en blijven vertrouwelijk
- Ook 's avonds, in het weekend én op feestdagen bereikbaar
Oorzaken
In de meeste gevallen is de onderliggende oorzaak niet bekend. In sommige gevallen wordt neuritis vestibularis veroorzaakt door een virusinfectie van het vestibulum. De infectie kan zich ook uitbreiden via aangrenzende structuren (zoals bij encefalitis van de hersenstam) naar het vestibulum en daar neuritis vestibularis veroorzaken.
Verschijnselen
Neuritis vestibularis wordt gekenmerkt door een plotselinge of regelmatig terugkerende onbalans of draaiduizeligheid zonder gehoorbeschadigingen. Draaiduizeligheid kan worden omschreven als een gevoel alsof men zelf of de omgeving rondtolt. De duizeligheid kan worden opgewekt of worden gestimuleerd door beweging. Bij sommige patiënten treedt plotseling evenwichtsverlies (vertigo) op, wat in veel gevallen gepaard gaat met nystagmus (wiebel- of trilogen), misselijkheid en braken. Deze aandoening wordt ook wel ‘acute vestibulaire uitval’ genoemd. Bij anderen is er sprake van regelmatig terugkerende periodes van draaiduizeligheid. Patiënten met acute draaiduizeligheid kunnen verscheidene dagen last houden van de verschijnselen, waarna een periode zonder verschijnselen kan optreden. De meeste patiënten met neuritis vestibularis hebben daarvóór een soort griep gehad of een luchtweginfectie.
Diagnose
De diagnose neuritis vestibularis wordt gesteld op basis van de ziektegeschiedenis, lichamelijk onderzoek en bepaalde tests. Gehoortesten zijn nodig om eventuele gehoorstoornissen uit te sluiten. Specifieke diagnostische testen zijn bijvoorbeeld calorisch onderzoek en elektronystagmografie. Hiermee kunnen eventuele functionele afwijkingen van het vestibulum worden aangetoond. CT-scans kunnen nodig zijn om andere aandoeningen uit te sluiten (zoals de brughoektumor of vestibulair schwannoom) die soortgelijke symptomen kunnen veroorzaken.
Behandeling
In het geval van acute aanvallen van draaiduizeligheid is bedrust heilzaam. Geneesmiddelen die een kalmerende werking op het vestibulum hebben (de zogenaamde vestibulaire sedativa), zoals anti-histaminica, kunnen de verschijnselen helpen beheersen. Bij de meeste patiënten (vooral in geval van acute draaiduizeligheid) verdwijnen de verschijnselen binnen 6 maanden volledig en vanzelf. Ook anti-braakmiddelen (anti-emetica) kunnen worden voorgeschreven. Daarnaast kunnen patiënten baat hebben bij vestibulaire revalidatie). Dit is revalidatietherapie, waarbij oefeningen geleerd worden om zich aan te passen aan de verschijnselen. Bij patiënten met hardnekkige of steeds terugkerende klachten kan een operatie worden overwogen.
Prognose
Bij de meeste patiënten met acute draaiduizeligheid zullen de verschijnselen binnen zes maanden vanzelf volledig verdwijnen. In een aantal gevallen verergert de aandoening echter en veroorzaakt deze een niet te beheersen draaiduizeligheid als gevolg van een vestibulaire stoornis.
Meer informatie
Informatie van het Nederlands Huisartsen Genootschap
nhg.artsennet.nl
Informatie van de Nederlandse vereniging voor Slechthorenden (NVVS)
www.nvvs.nl
Gulya, J.A. (2001), Infections of the Labyrinth, in: Bailey, B.J, Calhoun, K.H. and Healy, G.B. (eds), Head and Neck Surgery Otolaryngology, 3rd ed, Lippincott Williams and Wilkins, Philadelphia.
Ludman, H. (1998), Vestibular Disorders, in: Ludman, H and Wright, T. (eds), Diseases of the Ear, 6th ed, Arnold, London.