Medicijnen bij dementie
Inleiding
Dementie is een chronische hersenaandoening die de hersenen onherstelbaar beschadigt. Mensen met dementie gaan steeds verder achteruit. Dementie is (nog) niet te genezen.
Wel zijn er sinds enkele jaren medicijnen beschikbaar die bij de ziekte van Alzheimer worden voorgeschreven. Ze kunnen het ziekteproces vertragen of andere symptomen verminderen.
Bent u huisarts of praktijkmanger?
Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen?
In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.
Het gaat om de volgende medicijnen:
- galantamine
- rivastigmine
- memantine
Deze medicijnen zijn er in capsule- of tabletvorm. Van rivastigmine zijn ook pleisters beschikbaar, die één keer per dag op het lichaam moeten worden geplakt. Memantine is beschikbaar in een doseerpomp.
Werking van de medicijnen
Galantamine en rivastigmine zijn zogenaamde cholinesteraseremmers. Ze hebben invloed op een bepaald stofje (neurotransmitter) dat nodig is om signalen tussen de hersencellen door te geven. Uit onderzoek blijkt dat bij een klein gedeelte (10 tot 15 procent) van de behandelde patiënten verslechtering door de ziekte tijdelijk wordt geremd, waardoor de achteruitgang minder snel gaat. Die periode duurt ongeveer 9 tot 12 maanden, waarna de ziekte verder voortschrijdt.
Memantine werkt ook in op de hersencellen. Het beschermt hersencellen tegen een giftig stofje. Maar het effect is maar gering en treedt bij slechts een klein aantal patiënten op. Zij gaan iets beter functioneren in het dagelijks leven.
Gebruik van de medicijnen
Deze medicijnen worden voorgeschreven door een in dementie gespecialiseerde arts, zoals een neuroloog of een geriater.
De cholinesteraseremmers zijn bedoeld voor mensen met lichte tot matige dementie. Zij wonen over het algemeen nog thuis. Van tevoren is niet te voorspellen of iemand op de medicijnen zal reageren. Daarom worden de medicijnen voor een periode van een half jaar voorgeschreven, waarna gekeken wordt hoe iemand functioneert. Is hij in die periode achteruit gegaan, dan hebben de medicijnen geen effect gehad en kunnen ze gestopt worden.
Memantine is voor mensen met een matige tot ernstige vorm van dementie die nog thuis wonen. Hierdoor zouden hun geestelijke vermogens en zelfredzaamheid iets moeten verbeteren. Ook bij dit medicijn is het belangrijk om het effect na een half jaar te beoordelen.
Bijwerkingen
Bijwerkingen van de cholinesteraseremmers
De meest voorkomende bijwerkingen zijn maag-darmklachten (misselijkheid, overgeven, diarree) en duizeligheid. Ook kan slaperigheid of juist agitatie optreden. Bij sommige mensen treden symptomen van parkinsonisme op, zoals stijfheid of trillende handen en hoofd.
Bijwerkingen van memantine
Memantine wordt meestal goed verdragen. Mogelijke bijwerkingen zijn hoofdpijn, obstipatie en slaperigheid.
Meer informatie
Informatie van Alzheimer Experience
www.alzheimerexperience.nl
Informatie van Alzheimer Nederland
www.alzheimer-nederland.nl/informatie/leven-met-dementie/medische-behandeling.aspx
Informatie van de Hersenstichting Nederland
www.hersenstichting.nl/alles-over-hersenen/hersenaandoeningen/alzheimer.html
Website Farmacotherapeutisch Kompas
https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren#geneesmiddelen