Kwaadaardige tumoren van de neus en de neusbijholten

De neusbijholten (sinussen) zijn met lucht gevulde holten in de botten van het gezicht. Ze zijn bekleed met hetzelfde zachte weefsel (een slijmvlieslaag) dat ook aan de binnenkant van de neusholte zit. Een kwaadaardige tumor (ook wel een maligne tumor genoemd) van een van de neusbijholten is abnormale weefselgroei in de neusbijholte door een ongecontroleerde vermenigvuldiging van de cellen van de slijmvlieslaag. De meest voorkomende vorm van dit soort kanker in de neusbijholte is een plaveiselcelcarcinoom. Adenocarcinoom van de neusbijholte is een vorm van kanker waarbij in de cellen van klieren in de neusbijholten een ongecontroleerde celdeling plaatsvindt. Andere typen kanker van de neusbijholte zijn basaalcelcarcinoom en melanomen. Melanomen komen voort uit een bepaald soort cellen die melanocyten worden genoemd, en die een bruin pigment kunnen afscheiden dat de huid zijn kleur geeft. In Nederland komen per jaar ruim 100 nieuwe gevallen voor van tumoren van de neus en de neusbijholten.

Bent u huisarts of praktijkmanger?

Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen? 

In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.

Download het whitepaper

Oorzaak

De risicofactoren voor het krijgen van kanker van de neus- en neusbijholten zijn wisselend voor het type kanker. Algemene risicofactor voor kanker van de neusbijholten is roken. 

Voor het krijgen van plaveiselcelcarcinoom spelen daarnaast blootstelling aan formaldehyde en, minder gebruikelijk, asbest, chroom en radium een rol. 
De risicofactoren voor een adenocarcinoom zijn vooral beroepen in de meubelindustrie, door het inhaleren van fijn verdeeld houtstof.

Symptomen

De eerste symptomen van kanker van de neusbijholten zijn dezelfde als bij een bijholteontsteking: eenzijdige aangezichtspijn, neusbloedingen, zweren die niet genezen en gezwollen weefsel in de neusbijholten en de neusholte. Ook komt het voor dat de neusgaten geblokkeerd zijn en dat de neus zelf pijn doet. 

De kanker wordt vaak pas in een laat stadium ontdekt door symptomen zoals kiespijn, losse tanden of een slecht passend kunstgebit. De kwaadaardige tumor heeft zich dan al uitgebreid naar de mondholte. 

Wanneer de tumor zich heeft uitgebreid naar de oogkas (orbita) kan iemand dubbel gaan zien, een uitpuilend oog hebben of voortdurend tranende ogen hebben.

Diagnose

De aandoening kan worden aangetoond door een biopsie te doen van het weefsel van de neusbijholte. Dit wordt gedaan met behulp van een endoscoop. Andere onderzoeken zijn het maken van röntgenfoto’s of van een scan van het hoofd en de nek door middel van computertomografie of MRI (magnetic resonance imaging). 

Er wordt bovendien gekeken of de nabijgelegen lymfeklieren opgezet zijn. Als dat zo is, worden deze nader onderzocht. Bij dit onderzoek wordt er een heel fijne naald in het weefsel van de lymfeklieren gestoken. Daarna wordt er een heel klein beetje weefsel of cellen weggehaald en onder een microscoop onderzocht.

Behandeling

De meest toegepaste behandeling van kanker van de neusbijholten is een operatie en bestraling. Tijdens de operatie wordt de tumor en voor de zekerheid een gedeelte van het omliggende weefsel weggehaald. Als de lymfeklieren in de hals zijn aangetast, worden die ook weggehaald. 

De resultaten van de behandeling worden beter als er na de operatie bestraling en chemotherapie worden toegepast. Chemotherapie en bestraling worden ook vaak toegepast bij kanker in een verder gevorderd stadium, omdat deze tumoren soms moeilijk operatief kunnen worden weggehaald. 

De prognose is afhankelijk van het type tumor. Bij plaveiselcelcarcinoom kan de kanker al binnen 2 jaar terugkomen en is dan meestal niet meer te genezen. Bij een adenocarcinoom kan de kanker zelfs meer dan 5 jaar later terugkomen, maar kan dan vaak nog wel behandeld worden. 

De vooruitzichten bij patiënten met een melanoom zijn niet goed. Deze tumor is zeer agressief en kan zich snel naar andere weefsels en organen uitbreiden.

Complicaties

De complicaties van tumoren van de neusbijholten zijn het gevaar van uitbreiding naar nabijgelegen weefsel of organen, of complicaties als gevolg van operaties. 

Complicaties van de operatie kunnen bestaan uit tijdelijke opzwelling van het weefsel rond de ogen, lekken van ruggenmerg- of hersenvloeistof, en meningitis (hersenvliesontsteking). Maar deze complicaties komen maar weinig voor.

Meer informatie

Yoshimura, R., Shibuya, H., Ogura, I. et al. (2002), Trimodal combination therapy for maxillary sinus carcinoma, International Journal of Radiation Oncology, Biology, Physics, vol. 53, no. 3, pp. 656-63. Available [Online]
www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query