Functie van de hersenkamers

De hersenkamers (ventrikels) zijn holten in de hersenen. Er zijn twee zijventrikels, een derde ventrikel (die in het midden ligt) en een vierde ventrikel, gelegen in of onder de kleine hersenen. Deze holten bevatten hersenvloeistof (ook cerebrospinaal vocht of liquor genoemd). De hersenvloeistof stroomt door de ventrikels naar de ruimtes rond de hersenen en ruggenmerg. Aan de oppervlakte van de hersenen wordt de liquor weer in de bloedbaan opgenomen.

Dokter Appke voor uw gezondheidsvragen

Bij een langdurige keelpijn wel of niet naar de huisarts? Heeft u een bijsluiter waar u niet uitkomt? Dokter Appke is er voor u!

• Snel én deskundig antwoord op uw gezondheidsvraag
• Online beeldbellen met een huisarts
• Stuur een foto mee van uw klacht
• Uw gegevens zijn veilig en blijven vertrouwelijk
• Ook 's avonds, in het weekend én op feestdagen bereikbaar

Download Dokter Appke

De functies van de hersenkamers

De hersenvloeistof (liquor) wordt aangemaakt door de ‘plexus choroideus’, een groep gespecialiseerde cellen in de hersenkamers. De liquor ziet er normaal gesproken helder uit. De dagelijkse productie bedraagt tussen de 400 en 500 milliliter en het totale volume van de liquor in en rondom de hersenen bedraagt circa 150 milliliter. Dit houdt in dat de liquor drie keer op een dag wordt vervangen. Er is dus een voortdurende productie, circulatie en heropname van liquor. Onder normale omstandigheden is er een evenwicht tussen productie en afvoer.

De liquor omgeeft de hersenen en het ruggenmerg en heeft vooral een functie als stootkussen voor de hersenen. Verder is de liquor van belang als waarborg voor een goede voeding voor de zenuwcellen.

De gevolgen van ziekte of beschadiging

Zowel goedaardige als kwaadaardige gezwellen kunnen in de plexus choroideus voorkomen. Beide leiden tot een verhoogde productie van hersenvocht, wat een vergroting van de hersenkamers tot gevolg heeft. Dit veroorzaakt een verhoging van de druk op de hersenweefsels. Wanneer het hersenvocht niet (voldoende) uit de hersenkamers kan ontsnappen of niet door de bloedbaan kan worden opgenomen, ontstaat er ook stuwing in de hersenkamers.

Door het niet in evenwicht zijn van productie en afvoer van hersenvocht, gaan de hersenkamers zich verwijden. Hierdoor ontstaat de hydrocefalus (hydro=water, cefalus =hersenen) ofwel het waterhoofd. Hydrocefalus kan worden onderverdeeld in:

• Afsluitings- of niet communicerende hydrocefalusWanneer de doorstroming binnen het systeem van de hersenkamers is afgesloten. Oorzaken kunnen zijn een aangeboren vernauwing van het dunne kanaaltje van de derde naar de vierde ventrikel, verklevingen na infecties, of tumoren in de hersenkamers;
• Communicerende hydrocefalusWanneer de doorstroming wel kan plaatsvinden, maar de opname door de bloedbaan gestoord is. Dit kan ontstaan door verklevingen na een hersenbloeding, na een ongeval, na infecties, of na tumoren door ‘normaledruk-hydrocefalus’ (vooral bij ouderen).

De hydrocefalus kan dus zowel aangeboren zijn als later in het leven ontstaan.

Meer informatie

Informatie van de Hersenstichting Nederland
www.hersenstichting.nl
www.hersenstichting.nl

Informatie over hersenkamers en hersenvocht
nl.wikipedia.org/wiki/Ventrikelstelsel
nl.wikipedia.org/wiki/Hersenvocht

(Engels) Uitleg over werking, bouw van de hersenen en tumoren (USA)
www.cancerhelp.org.uk

(Engels) Indeling van hersentumoren (USA)
www.neurosurgerytoday.org

Drake, R.L., Vogl, W. and Mitchell, A.W.M. (2005), Gray’s Anatomy for Students, Elsevier Churchill Livingstone, London.

Marieb, E.N. (1998), Human Anatomy & Physiology, 4th ed, Benjamin/Cummings Publishing Company, California.