Corpus luteum cyste

Een corpus luteum cyste is een cyste in de eierstok die ontstaat uit het corpus luteum (gele lichaam). Een cyste is een met vocht gevulde holte. Het corpus luteum ontstaat na de ovulatie en produceert hormonen om een eventuele zwangerschap in stand te houden. Als de eicel niet bevrucht wordt, krimpt het corpus luteum.

In het eerste trimester van een zwangerschap kan het corpus luteum opzwellen en een cyste vormen. De cysten kunnen aan beide eierstokken voorkomen en kunnen 10 tot 15 centimeter groot worden.

Bent u huisarts of praktijkmanger?

Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen? 

In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.

Download het whitepaper

Oorzaak

Het corpus luteum ontstaat bij de eisprong. Het rijpe eitje komt vrij uit de follikel waarin het is gerijpt. Uit het gedeelte van de follikel dat overblijft, ontstaat het corpus luteum. Als er geen zwangerschap ontstaat, verdwijnt het corpus luteum na een aantal weken. Soms blijft het corpus luteum bestaan en verandert het in een corpus luteum cyste. De cyste ontstaat meestal op de 20e tot 26e dag na de eerste dag van de vorige menstruatie.

Bij vrouwen met heel hoge spiegels van het zwangerschapshormoon HCG in het bloed, kan een speciale vorm van een corpus luteum cyste ontstaan. De cyste is dan omgeven door weefsel van de eierstok. Dit heet een theca-lutheïnecyste. Vooral vrouwen met een mola-zwangerschap of een chorioncarcinoom kunnen dit krijgen.

Symptomen van een corpus luteum cyste

De cyste kan een doffe, wisselende pijn in de onderbuik en het bekken veroorzaken. Er kan sprake zijn van prikkeling van het buikvlies. De normale functie van het corpus luteum kan gestoord zijn. Hierdoor komt de volgende menstruatie later dan verwacht of blijft deze geheel uit.

Als de cyste groot wordt, kan het drukken op andere organen zoals darmen of de blaas. Dit kan leiden tot verstopping. Ook kan geslachtsgemeenschap pijn doen.

Diagnose

De arts stelt de diagnose op basis van de symptomen en een lichamelijk onderzoek. Beeldvormend onderzoek zoals echoscopie of een CT-scan kan de diagnose bevestigen. Soms is het nodig een laparoscopie (kijkoperatie in de buik) uit te voeren om de diagnose te kunnen stellen.

Behandeling van een corpus luteum cyste

Corpus luteum cysten genezen vaak spontaan. Bij pijn of ongemak wordt de cyste via een laparoscopie of laparotomie verwijderd.

Complicaties

Complicaties van een corpus luteum cyste zijn onder andere torsie (verdraaiing) van de eierstok en openbarsten van de cyste. Ook kan een bloeding in de corpus luteum cyste optreden. Deze complicaties leiden tot acute buikpijn. Er is dan een spoedoperatie nodig.

Meer informatie

Campbell, S., & Monga, A. (2000), “Uterovaginal prolapse”, 17th edn, Gynaecology by Ten Teachers, Arnold, London.

Padubidri, V.G, & Daftary, S.N. (2000), Prolapse, 12th edn, Shaw’s Textbook of Gynaecology, Churchill, Livingstone, London.