Condoomkatheters

Een condoomkatheter (uritip) is een hulpmiddel voor mannen met ongewenst urineverlies. Het is een rubberen zakje dat als een condoom om de penis wordt gedaan. Aan het uiteinde zit een slangetje met een opvangzakje. Het opvangzakje wordt aan het been bevestigd en kan in het toilet worden geleegd.

Er zijn verschillende uitvoeringen van de condoomkatheter:

Bent u huisarts of praktijkmanger?

Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen? 

In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.

Download het whitepaper

• Condoomkatheters kunnen van latex, latexvrije kunststof of siliconen zijn gemaakt.
• Condoomkatheters met verschillende bevestigingen.
• Condoomkatheters voor een kleine of ingetrokken penis.
• Condoomkatheters met een afneembare tip die gecombineerd kunnen worden met zelfkatheterisatie.

Een condoomkatheter kan 24 uur blijven zitten. Mannen kunnen het ook tijdelijk dragen, bijvoorbeeld alleen ’s nachts of tijdens uitstapjes.

Het voordeel van een condoomkatheter boven een katheter die via de penis in de blaas wordt ingebracht, is dat de kans op een blaasontsteking veel kleiner is.

Maten condoomkatheter

Er bestaan geen standaardmaten condoomkatheters. Elk merk heeft eigen maten. Meestal wordt een maatkaartje meegeleverd met de katheter. Met dit maatkaartje wordt de penisschacht gemeten en de maat bepaald.

Het is belangrijk dat een condoomkatheter niet te strak zit. Er moet ruimte over zijn voor veranderingen in de grootte van de penis. Maar de condoomkatheter mag ook niet te groot zijn, want dan kan hij van de penis schuiven.

Soorten condoomkatheters

Er zijn een- en tweedelige katheters. Wat de beste keuze is, hangt af van iemands voorkeur.

Bij een eendelig systeem is de condoomkatheter aan de binnenzijde voorzien van een kleeflaag. De condoomkatheter wordt met een applicator en/of afrolstrip aangebracht.

Bij een tweedelig systeem wordt een kleefstrip meegeleverd. De strip wordt rondom de penis aangebracht. De condoomkatheter wordt eroverheen geschoven en stevig aangedrukt.

De meeste condoomkatheters zijn wegwerpkatheters. Deze moeten dagelijks vervangen worden. Er zijn ook herbruikbare condoomkatheters. Om het zakje van deze katheters zit een ballon die gevuld wordt met water. Met een ventieltje kan de katheter vastgezet worden.

Aanbrengen van een condoomkatheter

Knip lange schaamharen af. Want lange schaamharen kunnen de hechting van de kleeflaag verminderen. Het is beter om niet te scheren. Door te scheren kunnen wondjes ontstaan.

• Was en droog de penis goed, zodat een goede hechting mogelijk is.
• Gebruik geen poeder of crème na het wassen. Dit vermindert de kleefkracht van het kleefmiddel.
• Bij iemand die niet besneden is, moet de voorhuid zorgvuldig over de penis worden getrokken. Als dat niet gebeurt, kan een zogenaamde ‘Spaanse kraag’ ontstaan. In dat geval zwelt de eikel enorm op en is deze zeer pijnlijk.
• Laat bij het aanbrengen van de condoomkatheter voldoende ruimte gelaten tussen de eikel en het uiteinde van het condoom. 1 tot 2 centimeter is voldoende. Deze ruimte dient als buffer bij verlies van veel urine die in de opvangzak moet stromen. Als de ruimte te groot is, kan de condoomkatheter knikken of kronkelen. Dit bemoeilijkt de urinelozing in de opvangzak.
• Rol de condoomkatheter gelijkmatig en geheel tussen duim en wijsvinger af.
• Druk de condoomkatheter zachtjes tegen de penis op de plaats van het kleefmiddel. Zo hecht het en sluit het goed af.
• Koppel de opvangzak aan de condoomkatheter.

Verwijderen van een condoomkatheter

Rol de condoomkatheter tussen duim en wijsvinger voorzichtig en gelijkmatig van de penis. Meestal blijft het kleefmateriaal zo aan de condoomkatheter vastzitten. Dat is ook het geval bij een tweedelig systeem. Door warm water te gebruiken kan de kleeflaag gemakkelijker los worden gemaakt.

Huidverzorging

Was en droog de huid goed bij het vervangen van de condoomkatheter. Controleer daarbij ook de huid. Breng beter geen nieuwe katheter aan op een rode of pijnlijke huid. Wacht tot de klachten verdwenen zijn. Zo worden ernstige huidproblemen voorkomen.

Opvangzakken

De condoomkatheter wordt met een slangetje verbonden met een opvangzak. Deze opvangzak kan vast worden gemaakt aan het boven- of onderbeen. Voor de bevestiging kunnen elastische bandjes, klittenbandjes of een beenzakhouder worden gebruikt. Het is belangrijk dat de zak lager zit dan de blaas. Anders blijft de urine in de slang zitten of loopt deze terug in de condoomkatheter.

Beenzakjes zijn er in diverse uitvoeringen en met verschillende inhoudsgroottes. Deze variëren van 125 en 250 milliliter voor kinderen tot 900 milliliter voor volwassenen. De meest gebruikte beenzakjes zijn die van 500 milliliter voor volwassenen. Verder kunnen de zakjes met of zonder aftapkraantje en met of zonder een katoenen achterkant gebruikt worden.

Sluit 's nachts zo nodig een grotere beenzak (nachtzak) aan. Bevestig deze aan het bed met een bedhanger of zet hem naast het bed gezet op een vloerstandaard.

Meer informatie

Informatie over incontinentie
www.incontinentie.net/php/c_prod_afv.php?s_referer=c_prod_abs.php_topmenu

Saint S., Kaufman S.R., Rogers M.A.M., Baker P.D., Ossenkop K., Lipsky B.A. (2006) ‘Condom Versus Indwelling Urinary Catheters: A Randomized Trial’, Journal of the American Geriatrics Society, Vol 54(7), pp 1055-1061
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1532-5415.2006.00785.x/