Botbreuken in het gezicht
Botten in het gezicht breken meestal als gevolg van een ongeluk, val of botsing. Dit kan ook een ‘botsing’ met een voorwerp zoals een bal of stick zijn.
Een botbreuk ofwel fractuur kan uiteenlopen van een klein scheurtje (fissuur) tot meerdere breuken in het bot (een meervoudige breuk) of zelfs een verbrijzeling. In dat laatste geval is weinig meer te herkennen van het oorspronkelijke stuk bot.
In het gezicht kunnen onder meer botbreuken van de oogkas, de jukbeenderen, de neus en de kaak voorkomen.
Bent u huisarts of praktijkmanger?
Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen?
In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.
Symptomen
Een botbreuk in het gezicht is vaak erg pijnlijk. De plaats van de breuk kan snel opzwellen en het gezicht kan er misvormd uitzien. De mate en ernst van de symptomen zijn afhankelijk van de locatie van de fractuur.
Breuk van de oogkas (orbitafractuur ofwel oogkasfractuur)
De volgende klachten en symptomen komen voor bij een breuk van de oogkas:
- Dubbelzien.
- Verlies van gezichtsvermogen.
- Afwijkende oogbewegingen.
- Uitpuilen of juist dieper liggen van het oog.
- Bloedingen in of rond het oog.
- Bloedneus.
- Pijn of gevoelloosheid rond het oog.
- Misvorming van de oogkas.
Gebroken jukbeen (zygomafractuur ofwel jukbeenfractuur)
Het jukbeen bepaalt de omtrek van de wang. Direct na het ongeluk kan een afvlakking van de omtrek van de wang te zien zijn. Later is dit, door de ontstane zwelling, vaak niet goed meer zichtbaar.
Bij een jukbeenfractuur kunnen de volgende klachten en symptomen voorkomen:
- Dubbelzien.
- Bloeduitstorting.
- Bloedneus.
- Afwijkende oogbewegingen.
- Gevoelsstoornis rondom het oog.
- Een bewegingsbeperking van de onderkaak.
- In het bot rond het oog is een onderbreking te voelen.
Gebroken neus (neusfractuur)
Bij een neusfractuur passen de volgende klachten:
- Bloedneus.
- Bloeduitstorting rond het oog.
- Scheve neus.
- Brede, afgevlakte neusbrug.
- Kraken van de neus bij aanraken.
- Scheefstand.
- Bloeduitstorting in neustussenschot.
Breuk in de bovenkaak (maxillafractuur) of onderkaak (mandibulafractuur)
De volgende klachten kunnen voorkomen bij een breuk in de onderkaak of bovenkaak:
- De boven- en onderkaak passen niet goed op elkaar bij het sluiten van de mond (gestoorde occlusie (beet).
- Neusbloeding.
- Pijn bij bewegen.
- Problemen bij kauwen en slikken.
- Scheef gezicht.
- Zwelling ter hoogte van de breuk.
- Gevoelloosheid van de lippen.
- Luchtwegobstructie.
- De mond kan niet goed geopend worden (alleen bij een onderkaak fractuur).
- Dubbelzien (alleen bij bovenkaak fractuur).
Behandeling
Voor alle breuken geldt dat de behandeling afhangt van de plaats van de breuk en de stand van het gebroken bot. Bij geringe afwijkingen kan worden volstaan met goede pijnstilling. Bij een kaakbreuk is een spalk of beugel nodig.
In ernstigere gevallen, als de stand of de functie van het oog, de neus of de kaak is aangedaan, is een operatie nodig.
Preventie
Botbreuken in het gezicht zijn voor een belangrijk deel te voorkomen door goede gezichtsbescherming te dragen bij sporten en andere activiteiten met een blessurerisico. Een goed passende helm kan veel leed voorkomen.
Meer informatie
Informatie over oogletsel bij sporten
www.sportzorg.nl/sportblessures/oogletsel
Informatie over oogletsel, waaronder breuken in de oogkas
www.oogartsen.nl/oogartsen/het_oog/ongevallen_oogletsels_trauma/
Informatie over kaakfractuur
www.atriummc.nl/index.php?id=9827
Informatie over neusfractuur
www.traumaprotocol.nl/index.php/hoofd/aangezichtsfracturen/9-hoofd/99-neus
informatie over jukbeenfractuur
www.learningsupport.nl/operatie-inzicht/schedeltrauma/zygoma-fractuur-gebroken-jukbeen.html