Alcoholvergiftiging

Wat is alcoholvergiftiging

Alcoholvergiftiging ontstaat als je te veel alcohol gebruikt. De gevolgen kunnen licht tot levensgevaarlijk zijn:

Een kater is een vorm van lichte alcoholvergiftiging.
Bij een ernstige alcoholvergiftiging raak je bewusteloos.
Als de concentratie alcohol in het bloed en de hersenen nog verder stijgt, stopt de ademhaling. Met de dood tot gevolg.

Bent u huisarts of praktijkmanger?

Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen? 

In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.

Download het whitepaper

Jongeren zijn erg gevoelig voor alcoholvergiftiging. Steeds meer jongeren en kinderen worden opgenomen in het ziekenhuis als gevolg van alcoholvergiftiging. Vanwege de grote risico’s van alcohol voor jongeren is in 2014 de wettelijke leeftijd dat je mag drinken, verhoogd naar 18 jaar.

 

Symptomen alcoholvergiftiging

De volgende symptomen kunnen optreden bij een alcoholvergiftiging:

• Ernstige verwardheid.
• Braken.
• Onregelmatige of trage ademhaling (minder dan 8 keer per minuut ademen).
• Erg koud aanvoelen, onderkoeling.
• Een blauwe of bleke huid.
• Een epileptische aanval.
• Schuim op de mond en ogen die steeds wegdraaien.
• Iemand kan niet meer gewekt worden (reageert niet op aanspreken of aanraken): de ernst varieert tussen bewusteloosheid en coma.

Voorafgaand aan de vergiftigingssymptomen kunnen symptomen van dronkenschap optreden, zoals:

• Praten met een lallende stem.
• Op de benen wankelen.
• Agressie of juist overdreven vrolijkheid.

Maar deze symptomen hoeven niet op te treden. Vooral bij jongeren komt het voor dat ze het ene moment nog redelijk normaal zijn en het volgende moment bewusteloos raken.

Alcoholvergiftiging kan ook optreden nadat je bent opgehouden met drinken. De alcohol komt dan nog steeds vrij in het bloed en de hersenen.

Oorzaken alcoholvergiftiging

Alcoholvergiftiging ontstaat als je te snel en/of te veel alcohol drinkt. Hoeveel alcohol daarvoor nodig is, verschilt per persoon. Sommige mensen zijn gevoeliger dan andere. Iemand die altijd al veel alcohol drinkt, is minder gevoelig.

Bij volwassenen leidt een alcoholpromillage van 4 promille tot een vergiftiging. Bij jongeren is een alcoholpromillage van 1,7 promille al voldoende om een vergiftiging op te lopen.

Op de site van Jellinek staat een handige tabel die aangeeft bij hoeveel glazen alcohol iemand een alcoholvergiftiging oploopt. Bij een 12-jarig meisje dat 43 kilo weegt, zijn dat 5 glazen. Bij een 16-jarige jongen die 61 kilo weegt, zijn dat 9 glazen.

Diagnose alcoholvergiftiging

De diagnose wordt gesteld op basis van de symptomen, het lichamelijk onderzoek en het verhaal van eventuele omstanders. In het bloed wordt het alcoholpromillage bepaald. Afhankelijk hiervan wordt een indeling gemaakt in lichte, matige of ernstige alcoholvergiftiging.

Behandeling alcoholvergiftiging

Handel als volgt bij een alcoholvergiftiging:

• Schakel bij symptomen van een ernstige alcoholvergiftiging altijd een ambulance in via alarmnummer 1-1-2.
• Leg de persoon tot de ambulance arriveert in een stabiele zijligging, of in ieder geval met het hoofd opzij en de mond omlaag. Zo kan hij niet stikken in eventueel braaksel.
• Dek de persoon toe met een deken of een jas.

In het ziekenhuis wordt een alcoholvergiftiging meestal als volgt behandeld:

• De patiënt wordt bewaakt. Zijn ademhaling, hartslag, bloeddruk, pupilreacties en temperatuur worden in de gaten gehouden.
• Ook de bloedsuikers worden regelmatig gemeten. Deze kunnen omlaag gaan door alcohol.
• Via een infuus wordt vocht toegediend. Hierdoor wordt de alcohol sneller uit het lichaam verwijderd en wordt het vochttekort aangevuld. Het katergevoel na het bijkomen uit de coma wordt dan ook minder.
• Zo nodig wordt zuurstof toegediend.
• Als iemand medisch gezien stabiel is, mag hij naar huis.
• De (kinder)arts en (kinder)psycholoog zorgen voor nazorg.

Het is belangrijk om alcoholschade in de toekomst te voorkomen. Veel ziekenhuizen hebben hiervoor speciale poliklinieken voor kinderen opgezet.

Risicofactoren voor alcoholvergiftiging

De volgende factoren vormen een risico voor alcoholvergiftiging:

• Leeftijd: hoe jonger iemand is, hoe groter het risico. Jonge mensen wegen over het algemeen minder, waardoor een bepaalde hoeveelheid alcohol meer impact heeft dan bij iemand die zwaarder is. Daarnaast is de herseninhoud bij jongeren relatief groter dan bij volwassenen.
• Geslacht: meisjes en vrouwen zijn gevoeliger.
• Een laag gewicht.
• Leverziektes.

Complicaties van alcoholvergiftiging

Behalve het acute risico op overlijden, heeft alcoholvergiftiging ook op de lange termijn gevolgen. Uit onderzoek bij kinderen blijkt dat zij na een alcoholvergiftiging beduidend lager scoren op IQ-testen en schoolprestaties.

Ook is er een groter risico op alcoholverslaving.

Meer informatie

Informatie van het Trimbos-instituut over alcohol 
www.drankjewel.nl/
www.alcoholinfo.nl/publiek 

Informatie van Jellinek klinieken 
www.jellinek.nl/vraag-antwoord/alcohol-drugs/alcohol/risico-korte-termijn/wat-is-een-alcoholvergiftiging/ 

Valkenberg H., Nijman S. (2011) ‘Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol bij jongeren van 10 tot en met 24 jaar’. Stichting Consument en Veiligheid.