Percussie van de borstkas

Percussie is een onderzoek waarmee wordt vastgesteld wat de dichtheid van het onderzochte lichaamsdeel is. Bij percussie wordt geluid opgewekt (denk aan percussie-instrumenten en trommels). Dit geluid wordt beoordeeld.

Bent u huisarts of praktijkmanger?

Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen? 

In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.

Download het whitepaper

Indicatie

Door percussie kan de arts vaststellen of de positie van de longen en het hart afwijkt van de gebruikelijke plaats in de borstkas. Ook afwijkingen in beide organen kunnen met dit onderzoek worden opgespoord.

Onderzoek

De linker middelvinger wordt plat op het lichaamsdeel gelegd dat onderzocht moet worden. Vervolgens wordt er met het topje van de rechter middelvinger op getikt. De slagbeweging komt vanuit de pols. De slaande vinger moet loodrecht en maar kort op de andere vinger terechtkomen.

Ook de borstkas kan worden onderzocht met percussie. Percussie van de borst wordt aan de voor- en achterkant van de borst gedaan en in de okselholtes (axillae). Het geluid van beide kanten wordt met elkaar vergeleken.

Normaal ontstaat bij percussie van delen van de borstkas boven de longen een hol resonerend geluid, omdat er lucht in de longen zit. Bovendien kan door in- en uitademen worden vastgesteld of de longen voldoende uitzetten, omdat de grens van het hol klinken opschuift door te ademen.

Resultaten

Door een lichaamsdeel op deze manier met de vingers te bekloppen ontstaat er een geluid dat voor alle delen van het lichaam anders klinkt en aangeeft wat de dichtheid is. Wanneer er zich afwijkingen in een lichaamsdeel bevinden, wordt de klank bij de percussie anders.

Er zijn verschillende afwijkingen waarbij het geluid gedempter klinkt. Dit zijn onder andere de volgende. Afwijkingen waarbij vocht in de ruimte tussen het borstvlies en het longvlies (de pleuraholte) zit. Afwijkingen waarbij de longen massiever worden zoals bij een longontsteking.
Er zijn ook verschillende afwijkingen waarbij het geluid holler (hypersonoor) klinkt. Dit is onder andere het geval bij longemfyseem.

Gevolgen

Percussie van de borstkas wordt zachtjes gedaan, omdat bij een combinatie van hard kloppen en hoge druk de ribben beschadigd kunnen raken.

Meer informatie

Crompton, G. (2000), ‘The respiratory system’, in: Munro, J.F. & Campbell, I.W. (eds.), Macleod’s Clinical examination, 10th ed., Churchill Livingstone, London.

Kenyon, G. (2000), ‘The respiratory system’, in: Swash, M. (ed.), Hutchison’s Clinical Methods, 21st ed., W.B. Saunders, London.

Seaton, A., Seaton, D. & Leitch, A.G. (2000), Crofton and Douglas’s Respiratory diseases, 5th ed., Blackwell Science, London.