Misselijkheid en braken tijdens de zwangerschap

Een veelvoorkomende klacht in de zwangerschap is misselijkheid (met of zonder braken). Dit komt voor bij een groot deel van de zwangere vrouwen. Het is niet duidelijk waarom de ene vrouw er wel last van heeft en de andere niet.

Oorzaak

De precieze oorzaak van misselijkheid tijdens de zwangerschap is onbekend. Mogelijk spelen hormoonveranderingen of een verminderde werking van maag en darmen een rol. Psychische factoren zouden de klachten kunnen verergeren. Ook blijkt steeds vaker dat stress een versterkende invloed kan hebben op misselijkheid en braken. Tenslotte zijn er steeds meer aanwijzingen dat er een relatie is tussen misselijkheid en braken in de zwangerschap enerzijds en schildklierhormonen.
Een verhoogde kans op misselijkheid in de zwangerschap bestaat in het geval van een meerlingzwangerschap, als moeder of zusjes erg misselijk waren in de zwangerschap en bij misselijkheid in vorige zwangerschappen of tijdens pilgebruik.
Er is géén verband tussen de afwezigheid van misselijkheid en een miskraam. Er zijn genoeg vrouwen die helemaal niet misselijk zijn en toch een prima zwangerschap doormaken. Er is dus geen reden tot zorgen als je niet misselijk bent.

Verschijnselen

Veel mensen spreken van ‘ochtendmisselijkheid’ tijdens de zwangerschap. De meeste zwangere vrouwen die misselijk zijn, krijgen echter gedurende de hele dag vlagen van misselijkheid. Het komt het meest voor tijdens de eerste drie tot vier maanden van de zwangerschap, maar kan ook de hele zwangerschap aanwezig blijven.
De mate van misselijkheid en overgeven verschilt per vrouw. De misselijkheid verergert vaak bij een lege maag. Als je vaak misselijk bent, zul je weinig voeding binnenkrijgen waardoor je gewichtstoename wat zal achterblijven en je misschien wat afvalt. Als je niet ál je eten uitbraakt, levert dit meestal geen gevaar op voor je baby. Je lichaam benut jouw reserves om je baby goed te laten groeien en ontwikkelen.
Veel overgeven kan daarnaast gepaard gaan met vermoeidheid en pijn bij het slikken, als gevolg van een gevoelige slokdarm.

Zelfzorg

Er zijn een aantal dingen die je kunt doen om de misselijkheid te verminderen:
• Omdat een lege maag de misselijkheid kan verergeren, is het belangrijk dat je regelmatig eet. Begin de dag met een licht ontbijt. Ontbijt eventueel voor het opstaan op bed, blijf dan nog even liggen en begin daarna rustig de dag. Probeer het eten over meerdere kleine en licht verteerbare maaltijden per dag te verdelen.
Blijf na het eten even rechtop zitten.
• Als je ’s nachts vaak wakker wordt van de misselijkheid, zet dan wat te eten op je nachtkastje.
• Vermijd snelle veranderingen van houding en abrupte bewegingen.
• Neem zoveel mogelijk rust, zorg voor voldoende frisse lucht en ontspan op tijd.
• Drink voldoende om uitdroging te voorkomen.
• Vermijd vette, sterk gekruide, zure, zwaar op de maag liggende of gefrituurde voeding.
• Soms helpen een glas cola, bakje vanillevla, glas melk, kauwgom, gemberthee of –snoepjes. Zuigen op iets zuurs, zoals een stukje augurk, kan ook helpen.
• Neem eventuele tabletten of pillen niet op een nuchtere maag in, dit kan de misselijkheid verergeren.
• Spoel na het overgeven je mond met water of neem een suikervrij kauwgumpje.
Poets niet meteen na het overgeven je tanden. De zuren die bij het overgeven in de mond komen, maken het glazuur zacht. Als je dan je tanden poetst, kan het tandglazuur beschadigen.
• Gebruik geen pimba, oftewel kalebaskalk, tegen de misselijkheid. Dit natuurproduct wordt in West Afrika en Suriname door zwangere vrouwen gebruikt, en is ook in Nederland te koop in blokvorm of als poeder. Het kan echter veel lood en andere gevaarlijke stoffen bevatten. Dit kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind.

Naar de verloskundige of arts

In de volgende situaties is overleg met je verloskundige of arts nodig:
• Continu overgeven waarbij je niets binnenhoudt, zelfs geen water;
• Veel gewichtsverlies;
• Weinig plassen;
• Huidplooi blijft staan bij het pakken van een stukje huid tussen duim en wijsvinger;
• Sterk naar aceton ruikende adem of geconcentreerde urine;

Meer informatie

Informatie over hyperemesis gravidarum
http://waterlandziekenhuis.