Maagstenen (bezoarstenen)
Een maagsteen (bezoarsteen, kortweg: bezoar) is een samenklontering van deels verteerd of onverteerbaar materiaal dat lange tijd in de maag aanwezig is. Bezoars bestaan meestal uit haren (trichobezoars) of plantaardig materiaal (fytobezoars). Andere voorwerpen die afsluiting kunnen veroorzaken, bijvoorbeeld grote brokken voedsel of kauwgom, worden pseudobezoars genoemd.
Dokter Appke voor uw gezondheidsvragen
Bij een langdurige keelpijn wel of niet naar de huisarts? Heeft u een bijsluiter waar u niet uitkomt? Dokter Appke is er voor u!
- Snel én deskundig antwoord op uw gezondheidsvraag
- Online beeldbellen met een huisarts
- Stuur een foto mee van uw klacht
- Uw gegevens zijn veilig en blijven vertrouwelijk
- Ook 's avonds, in het weekend én op feestdagen bereikbaar
Risicogroepen
Trichobezoars, de uit haren bestaande bezoarstenen, komen vaak voor bij mensen met psychiatrische stoornissen. Meestal komen de uit plantaardig materiaal gevormde fytobezoars voor bij mensen die een maagoperatie hebben ondergaan waarbij de hoeveelheid maagzuur, de beweeglijkheid en de verteringsfunctie van de maag zijn afgenomen. Pseudobezoars, bestaande uit andere ingeslikte stoffen of voorwerpen, worden meestal bij kinderen aangetroffen.
Verschijnselen
Maagstenen geven meestal geen klachten. In zeldzame gevallen kunnen bezoars verschijnselen geven, zoals een branderig of onaangenaam gevoel in de bovenbuik, misselijkheid, braken, slikproblemen of een vol gevoel.
Diagnose
Bezoars zijn meestal te zien op normale röntgenfoto's van de buik. Met behulp van een endoscoop kan de arts een monster nemen van de bezoar, om beter te kunnen vaststellen waaruit deze is samengesteld. Op een echo of CT-scan van de buik, vaak om een andere reden gemaakt, kunnen bezoars ook worden gezien.
Behandeling
De behandeling hangt af van het type bezoar, dat wil zeggen de samenstelling ervan, en de plaats waar de bezoar zich in het maag-darmkanaal bevindt. Een bezoar in de maag wordt afgevoerd met behulp van maagspoeling, waarna de maag wordt leeggezogen. Als de bezoar zich bovenin het maagdarmkanaal bevindt, is afbrokkeling met behulp van waterstralen (via een endoscoop) mogelijk. Er zijn goede resultaten geboekt met een dieet van vloeibaar voedsel en middelen waarmee de bezoar kan worden afgebroken. Dit zijn middelen die cellulase bevatten, een enzym dat cellulose (onderdeel van de celwand) afbreekt. Operatief verwijderen is nodig als een bezoar erg hard is of zich ver onderin het maag-darmkanaal bevindt.
Complicaties
Afhankelijk van de plaats en de consistentie van de bezoar kunnen zich verschillende complicaties voordoen, zoals zweervorming, perforatie, bloedingen en afsluiting van het maag-darmkanaal.
Meer informatie
Baskonus, I., Gokalp, A., Maralcan, G. et al. (2002), ‘Giant Gastric Trichobezoar’, International Journal of Clinical Practice, vol. 56, no. 5, June, pp. 399-400. www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12137451?dopt=Abstract
Blam, M.E. and Lichtenstein, G.R. (2000), ‘A New Endoscopic Technique for the Removal of Gastric Phytobezoars’, Gastrointestinal Endoscopy, vol. 52, no. 3, September, pp. 404-408. www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10968861?dopt=Abstract
Hamilton, K. and Polter, D. (1997), ‘Foreign Bodies and Bezoars’, in: Sleisenger, M.H., Feldman, M. and Scharschmidt, B.F. (eds.), Gastrointestinal and Liver Disease Pathophysiology/Diagnosis/Management, vol. 2, 6th edn., W.B. Saunders Company, Philadelphia.
Ripolles, T., Garcia-Aguayo, J., Martinez, M.J. et al. (2001), ‘Gastrointestinal Bezoars: Sonographic and CT Characteristics, American Journal of Roentgenology, vol. 177, no. 1, July, pp. 65-69. www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11418400?dopt=Abstract