Gebroken kaak

Een gebroken kaak (kaakfractuur) is de meest voorkomende botbreuk van alle botbreuken van de schedel en gezichtsbotten. Dit komt doordat de onderkaak op een kwetsbare plaats in het gezicht naar voren steekt. De onderkaak is het enige beweegbare gewricht van het gezicht. Vlak voor de oren zit het kaakgewricht, dat de beweging mogelijk maakt.

Bent u huisarts of praktijkmanger?

Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen? 

In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.

Download het whitepaper

Oorzaak

Een directe, harde klap tegen het gezicht is de meest voorkomende oorzaak van een gebroken kaak. Meestal komt dit door een ongeval met een motorvoertuig, een bedrijfsongeluk, een gevecht, een val op het gezicht of een ongeluk tijdens sport of recreatie. Een gebroken kaak kan ook optreden als extreem veel kracht wordt uitgeoefend tijdens het trekken van een tand of kies.

Symptomen

Onderstaande symptomen komen meestal voor bij een kaakfractuur.

• Bloeduitstorting bij lippen en wangen.
• Een pijnlijke, gezwollen en drukgevoelige kaak.
• Moeite om de mond te openen.
• Gevoelloosheid van de onderlip.

Een gebroken kaak kan gepaard gaan met gebroken, loszittende of uitgevallen tanden. De kaak ziet er mogelijk vervormd uit en er kan bloed uit de mond komen. Als de hechting van de tong aan de onderkaak is losgescheurd, is tongbeheersing niet meer mogelijk. Dat heeft afsluiting van de luchtweg en bewustzijnsverlies als gevolg. Mogelijk is ook een aanzienlijke hoeveelheid zacht weefsel (ernstig) beschadigd.

Diagnose

Een gebroken kaak kan vast worden gesteld op basis van de beschrijving van het ontstaan van de fractuur, de symptomen en een lichamelijk onderzoek. Voor het bevestigen van de diagnose worden röntgenfoto's gemaakt. Deze kunnen vanuit verschillende standpunten van het gezicht worden genomen. Ook kan voor de diagnose soms een CT-scan nodig zijn.

Behandeling

Bij mensen die (bijna) bewusteloos zijn, kunnen gebroken (kunst)gebitelementen in de mond de luchtweg blokkeren. De gebroken tanden of het kunstgebit moeten dan uit de mond worden verwijderd.

Conservatieve behandeling
Meestal worden kaakfracturen zonder operatie behandeld, door de kaak te immobiliseren. Dit wordt gedaan door het onder- en bovengebit in de normale positie te verankeren met behulp van draden, metalen banden (bogen) en elastieken.

Operatie
Afhankelijk van het type fractuur kan een operatie nodig zijn. De gebroken botstukjes kunnen op hun plaats worden gehouden met diverse middelen (interne fixatiehulpmiddelen). Bijvoorbeeld metalen plaatjes, schroeven en zogenoemde Kirschner-draden, die tegen en in de botstukjes worden aangebracht. Ook kan het bot worden vastgezet door via de huid pennen in het bot aan te brengen (externe fixatie).

Complicaties

Eén van de meest voorkomende complicaties van een kaakfractuur is infectie. Ook kan de zenuw van de onderlip en het gebit zijn beschadigd, wat volledige gevoelloosheid als gevolg kan hebben.

Overige complicaties:

• Niet vastgroeien. De fractuur geneest niet volledig of te langzaam.
• Slecht vastgroeien. Het bot geneest in een afwijkende stand, wat leidt tot misvorming.
• Minder goed functioneren van het kaakgewricht.

Preventie

Bepaalde veiligheidsmaatregelen kunnen een onderkaakfractuur voorkomen. Denk daarbij aan het dragen van veiligheidsriemen tijdens het autorijden. Of aan een helm of mondbeschermer tijdens contactsporten of motorrijden.

Meer informatie

Informatie over kaakfracturen
www.atriummc.nl/kaakfractuur
www.jeroenboschziekenhuis.nl/Aandoeningen-Kaakfracturen

Eerste hulp bij botbreuken
www.rodekruis.nl/botbreuk

Informatie over kaakchirurgie
www.allesoverhetgebit.nl/de-kaakchirurg