Complicaties van een hartinfarct
Wat is een hartinfarct?
Een hartinfarct is een medische noodsituatie, waarbij snel ingrijpen noodzakelijk is. Dat komt onder meer doordat bij een hartinfarct een aantal complicaties kan optreden. Die zijn soms zeer ernstig. Tegenwoordig zijn de behandelmogelijkheden van deze complicaties sterk verbeterd.
Bent u huisarts of praktijkmanger?
Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen?
In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.
Soorten complicaties
De complicaties van een hartinfarct variëren afhankelijk van de omvang van de schade aan de hartspier en de plaats van het infarct. De complicaties zijn onder te verdelen in complicaties die in de eerste dagen optreden en in complicaties op langere termijn.
In de eerste dagen na een hartinfarct kunnen optreden:
- Hartritmestoornissen of zelfs een hartstilstand.
- Scheur in de hartspier.
- Scheur in het septum (tussenschot tussen de hartkamers).
- Scheur van de hartklepspieren.
- Ontsteking van het hartzakje.
- Bloeddrukdaling: cardiogene shock.
- Bloedstolsels in het hart die meegenomen kunnen worden met de bloedstroom. Hierdoor kunnen afsluitingen optreden in andere bloedvaten.
Op de langere termijn kunnen optreden:
- Hartfalen: de pompfunctie van de hartspier schiet tekort.
- Uitstulping van de hartwand (hartaneurysma).
- Depressie.
Hartritmestoornissen
Een hartritmestoornis kan ontstaan als de bloedtoevoer is afgesneden naar het deel van de hartspier dat de elektrische prikkels geleidt. Hartritmestoornissen treden vooral op in de eerste uren en dagen nadat de bloedtoevoer is afgesneden.
In het ernstigste geval leiden hartritmestoornissen tot ventrikelfibrilleren. Iemand raakt dan bewusteloos. Dit leidt vaak tot de dood als niet snel ingegrepen wordt. Buiten het ziekenhuis betekent dat het toepassen van hartmassage en mond-op-mondbeademing en het inzetten van een defibrillator (AED) totdat de ambulance er is.
Om ritmestoornissen snel te herkennen, blijven mensen de eerste dagen na een infarct aan de monitor. Hiermee wordt continu het hartritme bewaakt. Indien nodig kan daardoor snel ingegrepen worden met medicijnen of met een defibrillator.
Scheur in de hartspier
Bij een groot infarct kan een scheur in de hartspier ontstaan. Hierdoor loopt er bloed in het hartzakje. Het hart kan niet meer goed uitzetten en daardoor niet goed pompen. Dit veroorzaakt heftige pijn op de borst en benauwdheidsklachten. Ook daalt de bloeddruk snel, waarna iemand het bewustzijn kan verliezen en kan overlijden. Als snel wordt ingegrepen, kan de scheur soms worden hersteld met een operatie.
Scheur in het septum
Het septum is het tussenschot tussen de hartkamers. Hierin kan de eerste dagen na een infarct een scheur ontstaan. Artsen noemen dit een ventrikelseptumdefect (VSD).
De symptomen hangen af van de grootte van het VSD. Bij een grotere scheur stroomt er bloed van de linkerkamer naar de rechterkamer. Het hart moet daardoor harder werken, wat kan leiden tot acuut hartfalen. De belangrijkste klacht is heftige benauwdheid.
Bij een VSD is met de stethoscoop een typische hartruis te horen. Met een operatie kan de VSD gesloten worden.
Scheur van de hartklepspieren
De hartkleppen worden op de plaats gehouden door spiertjes. Ook deze kunnen in de eerste dagen na een hartinfarct scheuren. Hierdoor kan de hartklep niet goed meer werken. Vooral de klep tussen de linkerboezem en linkerkamer (mitralisklep) kan aangedaan zijn. Er ontstaat een lekkende hartklep, waardoor het hart het zwaarder krijgt. Dit kan weer leiden tot hartfalen.
Om dit te behandelen, is een operatie nodig. Meestal wordt dan de klep vervangen.
Ontsteking van het hartzakje
Na een hartinfarct kan het hartzakje gaan ontsteken. Dat kan gebeuren in de eerste dagen na het infarct, maar soms ook nog na enkele weken. Deze ontsteking wordt een pericarditis genoemd. De belangrijkste klachten zijn pijn op de borst en lichte koorts. Een pericarditis na een hartinfarct is meestal niet ernstig en kan vanzelf weer herstellen.
Cardiogene shock
Als de hartspier door het infarct ernstig beschadigd is, of als er al meerdere infarcten zijn geweest, dan kan de pompfunctie snel tekort schieten. Hierdoor daalt de bloeddruk, zien mensen er grauw uit en raken ze bewusteloos. Dit wordt een cardiogene shock genoemd.
Bloedstolsels in het hart
Als het hart minder goed kan pompen, kunnen er stolsels ontstaan in de boezems of kamers van het hart. Deze stolsels kunnen meegevoerd worden met de bloedstroom en zo ergens anders in de bloedvaten een afsluiting veroorzaken. Bijvoorbeeld in de bloedvaten naar de hersenen. Dit kan leiden tot een beroerte. Met antistollingsmiddelen wordt dit tegengegaan.
Hartfalen
Als de hartspier flink beschadigd is door een infarct, kan de pompfunctie op den duur tekort schieten. Dit wordt hartfalen genoemd. Hierdoor ontstaan klachten als vermoeidheid en kortademigheid. Mensen moeten in zo’n geval vaak levenslang medicijnen innemen en een aangepast leven leiden.
Daarom is het zo belangrijk om de schade na een hartinfarct te beperken. Dat kan door zo snel mogelijk te starten met de behandeling.
Uitstulping van de hartwand aneurysma
Bij een groot infarct kan het littekenweefsel slapper worden, waardoor de wand gaat uitstulpen. Dit wordt een hartaneurysma genoemd. Dit hoeft niet direct tot klachten te leiden. Maar het geeft wel een groter risico op:
- Hartfalen.
- Het ontstaan van bloedstolsels.
- Hartritmestoornissen.
Depressie
De meeste mensen die een hartinfarct hebben doorgemaakt, moeten dit psychisch verwerken. Tijdens de hartrevalidatie wordt daarom ook veel aandacht besteed aan het psychische herstel. Een deel van de mensen krijgt een depressie, waarvoor ze soms met medicijnen moeten worden behandeld. Dat percentage is veel hoger dan bij gezonde mensen. Daar bovenop hebben mensen met een depressie ook nog een hoger risico op nieuwe hartklachten.
Meer informatie
Informatie van de Hartstichting
www.hartstichting.nl
Website van de Hart&Vaatgroep, van en voor mensen met een hart- of vaatziekte
www.hartenvaatgroep.nl/
Website van Hartpatiënten Nederland
www.hartpatienten.nl/
Website met cardiologische richtlijnen van de Nederlandse Vereniging voor de Cardiologie
www.nvvc.nl/richtlijnen/bestaande-richtlijnen#Hoofdgroep1