Aneurysma van de buikaorta

Wat is een aneurysma?

Een aneurysma is een abnormale uitstulping van de wand van een slagader . Een aneurysma ontstaat wanneer de wand is verzwakt. Een aneurysma van de aorta in de buikholte komt het meeste voor. Dit wordt ook wel een AAA (abdominaal aorta-aneurysma) genoemd.

Een aneurysma kan scheuren, met een ernstige, vaak levensbedreigende bloeding tot gevolg. Aneurysma’s komen vaker voor bij mannen van hogere leeftijd die roken.

Bent u huisarts of praktijkmanger?

Benieuwd hoe hybride zorg uw praktijk of post kan ondersteunen? 

In de whitepaper leest u alles over de mogelijkheden van hybride zorg.

Download het whitepaper

Symptomen aneurysma van de buikaorta

Een aneurysma in de buik geeft vaak geen symptomen. 

• Soms is een kloppende zwelling te zien of te voelen. Dat is vooral het geval bij magere mensen.
• Als een aneurysma scheurt (ruptuur), kan dit onmiddellijk leiden tot heftige buik- en rugpijn en bewustzijnsverlies. Door de grote hoeveelheid bloedverlies kan iemand al binnen enkele minuten overlijden.
• Soms lekt een aneurysma bloed. Dit leidt tot rugklachten of buikpijn. Het is vaak een waarschuwingsteken dat het aneurysma kan gaan scheuren.

Oorzaken aneurysma van de aorta

De belangrijkste oorzaak van een aneurysma is atherosclerose . De wanden van de bloedvaten raken daarbij verdikt en worden minder elastisch.
Risicofactoren voor het optreden van atherosclerose:

 

• roken
• hoge bloeddruk
• hoog cholesterolgehalte
• overgewicht
• weinig bewegen
• overmatig alcoholgebruik
• erfelijke factoren
• hogere leeftijd
• diabetes mellitus
• reuma

Maar atherosclerose is niet de enige oorzaak van een aneurysma. Ook andere factoren spelen een rol bij het ontstaan ervan. Zoals erfelijk bepaalde stoornissen in de stevigheid van de vaatwand en mogelijk ook ontstekingsreacties in de vaatwand.

Diagnose aneurysma van de buikaorta

 Meestal wordt een aneurysma bij toeval ontdekt, als er om andere redenen een röntgenfoto of echo van de buik wordt gemaakt. Op een echo is een aneurysma van de aorta goed te zien en de groei te volgen. Voor een operatie wordt vaak een CT-scan of MRI-scan gemaakt of een angiografie gedaan. Hierop is te zien hoe het aneurysma ligt ten opzichte van aftakkingen van de aorta.

Behandeling aneurysma van de buikaorta

 Een aneurysma wordt behandeld met een operatie. Dit is een grote ingreep. De kans op complicaties en zelfs overlijden is groot. Zeker als iemand al ouder is, of meerdere ziektes heeft. Daarom maakt de chirurg een afweging tussen enerzijds het risico dat de aorta scheurt, en anderzijds de risico’s van een operatie.

• Als een aneurysma van de buikaorta kleiner is dan 5 centimeter levert een operatie geen voordeel op en wordt er dus afgewacht. 
  • Wel laat de chirurg regelmatig een echo van de buik maken. Zo ziet hij hoe snel het aneurysma groeit. 
  • Verder worden risicofactoren altijd aangepakt met medicijnen en leefstijladviezen.
• Bij een gescheurde aorta is een operatie de enige behandeling. 
  • Vaak overlijden mensen al voordat zij het ziekenhuis bereiken. 
  • Van de mensen die wel geopereerd kunnen worden, komt ook nog een deel te overlijden.

Operatie

• Bij een buikoperatie wordt er een snee in de buik gemaakt en wordt de prothese via een snee in de aorta geplaatst. Dit kan een buisprothese zijn. Als het aneurysma doorloopt in de aftakking naar de beenvaten, wordt een zogenaamde aortabroekprothese geplaatst. Dit is een buis met twee pijpen.
• Bij een endoprothese wordt via de slagader in de lies een kunststof prothese naar het aneurysma gebracht. Dit is een minder ingrijpende operatie, omdat de buik niet opgesneden wordt.

Medicijnen
Een aneurysma is niet te behandelen met medicijnen. Wel kunnen medicijnen de groei van het aneurysma vertragen. Zoals medicijnen tegen een hoge bloeddruk, een hoog cholesterolgehalte of het instellen van diabetes.

Daarnaast schrijft een arts bij een aneurysma antistollingsmiddelen voor, meestal plaatjesremmers. Deze voorkomen stolstelvorming in het aneurysma. 
Leefstijladviezen

De leefstijl aanpassen is zeer belangrijk om het proces van atherosclerose te remmen. Dit houdt in:

• Stoppen met roken.
• Dagelijks voldoende bewegen (minstens een half uur).
• Gezonde voeding (minder verzadigde vetten).
• Afvallen indien nodig.
• Matig zijn met alcohol.

Complicaties aneurysma van de aorta

Een aneurysma groeit meestal langzaam, enkele millimeters per jaar. Vanaf een grootte van 5 tot 5,5 cm is er een redelijke kans dat het aneurysma scheurt. Vaak is dit het moment dat er een behandeling wordt ingepland: een operatie of endoprothese. Als het aneurysma scheurt dan is er sprake van een zeer ernstige situatie, waarbij meteen medisch moet worden ingegrepen. De kans op overlijden is dan groot.

In een aneurysma kunnen bloedstolsels (trombose) ontstaan. Hiervan kunnen stukjes losraken. Deze worden door de bloedstroom meegenomen en kunnen elders een bloedvat afsluiten, een zogenaamde embolie. Als dat in de hersenen gebeurt, ontstaat een herseninfarct (beroerte).

Meer informatie

Informatie van de Hartstichting
www.hartstichting.nl/hart_en_vaten/vaatziekten/aneurysma/

Diagnostiek en behandeling van het aneurysma van
de abdominale aorta’.
vaatchirurgie.slingeland.nl/kenniscentrum/aneurysma/1296

Informatie over de operatie
www.chirurgenoperatie.nl/pagina/vaatchirurgie/aneurysma.php

Website van de Hart&Vaatgroep, van en voor mensen met een hart- of vaatziekte
www.hartenvaatgroep.nl/